نام پژوهشگر: مصطفی حاجی آقایی

بررسی روشهای حل مسائل حمل و نقل هزینه ثابت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تفرش - دانشکده مهندسی صنایع 1390
  نسرین زمانی   حمیدرضا گلمکانی

زنجیره تأمین بر تمام فعالیت های مرتبط با جریان و تبدیل کالا از مرحله ماده خام (استخراج) تا تحویل به مصرف کننده نهایی و نیز جریانهای اطلاعاتی مرتبط با آنها مشتمل می شود. یکی از پراهمیت ترین مسائل در زنجیره تأمین، مساله حمل ونقل است و یکی از شاخه های مساله حمل و نقل ، مساله حمل و نقل هزینه ثابت است. این مساله، مقدار مورد تقاضای کالا را برای برآورده کردن نیاز مشتریان، حمل کرده و هزینه کلی را تحت این شرط که هر مسیر علاوه بر هزینه های متغیر به ازای حمل کالا دارای یک هزینه ثابت مستقل از مقدار کالای حمل شده می باشد، کمینه می نماید. حمل و نقل هزینه ثابت یک مساله غیر چند جمله ای سخت است و می تواند به صورت یک مساله ی برنامه ریزی صحیح فرمول بندی و حل شود. هدف این پایان نامه توسعه ی یک روش مفید و کار آمد برای حل این مساله است. بدین منظور، ابتدا مساله مورد بحث توسط برنامه ریزی صحیح فرمول بندی می شود. از آنجایی که روش های مبتنی بر برنامه ریزی صحیح، از ساختار شبکه ای خاص مساله به خوبی بهره نمی برند و از لحاظ محاسباتی پر هزینه و گران هستند، روش حلی برای مساله ارائه می‎شود که در آن از درخت پوشا بر اساس الگوریتم ژنتیک و الگوریتم رقابت استعماری بهره گرفته‎شده‎است و از اعداد پروفر به عنوان کدبردار استفاده می‎شود. البته شایان ذکر است که نوآوری ما در این پایان نامه در ارائه‎ی الگوریتم رقابت استعماری اصلاح شده ای در دو سناریوی متفاوت برای حل است. با استفاده از این الگوریتم‎ها که دارای عملکرد خوبی از قبیل زمان محاسبات، حافظه ی مورد نیاز برای محاسبات و توانایی یافتن جواب بهینه سراسری در هنگام اجرا با کامپیوتر هستند، به حل مثال‎های متعددی پرداخته می‎شود. در واقع ابتدا، با بکارگیری طراحی آزمایش تاگوچی پارامترهای موجود در الگوریتم رقابت استعماری پیشنهادی تنظیم شده و بهترین حالت برای هریک از پارامتر‎ها مشخص می‎گردد. و سپس کارائی الگوریتم ها از طریق درصد انحراف نسبی (rpd) مورد بررسی قرار می‎گیرد. در نهایت به حل دو مساله نمونه که مورد توجه پژوهشگران در کارهای قبلی بوده است پرداخته می‎شود. و جوابهای بدست آمده از الگوریتم پیشنهادی با جوابهای موجود در کارهای گذشته مقایسه می‎شود. با توجه به جواب‎های بهتر حاصل شده به این نتیجه رسیده که الگوریتم پیشنهادی، یک روش قوی و موثر برای حل مساله حمل و نقل هزینه ثابت است.