نام پژوهشگر: ملیحه فلکی فلکی
محمدحسین جعفری محمدرضا بخشی بخشی
جامعه عشایری به عنوان سومین جامعه کشور و در عین حال مولدترین آنها نقش زیادی در خوداتکایی و استقلال کشور در تولید محصولات اساسی و استراتژیک ایفا می کند. امروزه در جامعه عشایری، تعاون اهرم مناسبی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی به شمار میرود و بر همین اساس شرکتهای تعاونیهای عشایری ایران به منظورکاهش تصدی گری دولت ، واگذاری امور به خود عشایر ، تأمین مایحتاج عشایر و عرضه محصولات آنان به بازارهای فروش تشکیل شده اند. این شرکت ها گرچه در امور خدماتی نظیر تهیه وتوزیع علوفه وکالاهای اساسی توانسته اند تا حدودی رضایتمندی عشایر راجلب کنند ، لیکن در بخش فعالیت های تولیدی – اقتصادی موفق به انجام وظیفه اساسنامهای خود نشدهاند. لذا پژوهش جاری تلاش نموده است عوامل موثر بر توانمندسازی تعاونی های عشایری خراسان جنوبی را به منظور نیل به اهداف مندرج در اساسنامه آنها مورد شناسایی قرار دهد. نمونه آماری این تحقیق شامل اعضاء شرکت های تعاونی عشایری به تعداد 276 عضو و کارشناسان مربوطه شرکت های مذکور به تعداد 47 نفر، در سطح هشت شهرستان استان خراسان جنوبی میباشد که با استفاده از فرمول کوکران تعیین شده است. روش نمونه گیری از نوع طبقهای با انتساب متناسب بوده و اطلاعات مورد نظر از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه جمع آوری شده است. نتایج به دست آمده نشان داد عوامل مالی، آموزشی ترویجی، مشارکتی و انگیزشی تاثیر معناداری بر توانمندسازی تعاونی های عشایری دارد. از دیدگاه اعضاء و کارشناسان تعاونی های مذکور،کنترل هزینهها توسط مدیر عامل، بودجه بندی سالانه تعاونی، تعامل و هماهنگی با دستگاه ناظر، تدوین برنامه و تعیین اهداف فعالیتهای تولیدی، شرکت اعضاء در دوره آموزشی و ترویجی ، اجرای دقیق مصوبات هیئت مدیره توسط مدیرعامل، آشنایی با وظایف و اختیارات خود در جلسه مجمع عمومی، انظباط سازمانی ، بهاء دادن به کارهای تولیدی موفق اعضاء و توجه و احترام به شخصیت کارکنان به عنوان افرادی که در تحقق اهداف تعاونی فعالیت میکنند ، بیشترین تاثیر را بر توانمندسازی تعاونی ها دارد. واژگان کلیدی: تعاونی عشایری، توانمندی،آموزش، مشارکت، انگیزش،خراسان جنوبی