نام پژوهشگر: پوپک دبستانی
سپیده توان پور حسن قاسمی مقدم
حقوق دفاعی متهم در مرحله ی تحقیقات مقدماتی، امروزه به عنوان جزء لاینفک محاکمه ی منصفانه در قوانین ملی کشور ها و اسناد بین المللی حقوق بشر، مطرح و مورد حمایت واقع می شود. در مرحله ی تحقیقات مقدماتی متهم در برابر دادستان در وضعیت ایستایی قرار دارد، زیرا دادستان به عنوان جزئی از حکومت از تمام امکانات برای اثبات جرم برخوردار است. در حقیقت، تحقیقات مقدماتی، مجموعه ی اقدامات قضایی بسیار مهم و سرنوشت ساز و یکی از مراحل حساس دادرسی های جزایی محسوب می شود و متهم به موجب اصل برائت تا زمانی که اتهام وی در دادگاه ثابت نشده، بی گناه قلمداد می شود. متهم در پرتو اصل برائت دارای حقوقی می باشد که باید مورد توجه قرار گیرد. کرامت انسانی متهم باید حفظ شود و به موجب احضار نامه و با ذکر علت، احضار شود و تنها در صورتی که بدون دلیل موجه از حضور امتناع ورزید به دستور مقام قضایی جلب گردد و علت جلب به وی اعلام شود. شروع بازجویی باید با تفهیم اتهام و ذکر ادله به صورت تفصیلی باشد و عملکرد مقام تحقیق به کیفیتی باشد که کرامت انسانی متهم حفظ شود. متهم باید از حق سکوت و حق مصونیت در برابر خود اتهامی برخوردار باشد تا ناخواسته خود را در معرض محکومیت قرار ندهد. بر پایه ی اصل برابری سلاح ها متهم باید در حضور مقام قضایی مستقل و بی طرف حاضر شود و ضمن برخورداری از وکیل و مداخله ی موثر وی در تحقیقات مقدماتی از حقوق و بی گناهی متهم حمایت شود، در صورت احضار شهود، از حق رویایی با شهود مخالف خود نیز و سایر حقوق نشأت گرفته از آن برخوردار شود. کلید واژگان: تحقیقات مقدماتی، حقوق دفاعی، متهم، اصل برائت
محبوبه ملک جمشیدی علی غلامی
پیشگیری و کاهش جرم در طول تاریخ در راس برنامه دولت های مختلف در سراسر جهان بوده است . در راستای نیل به این هدف ابتدا می بایست علل جرم زا را شناسایی و سپس با این عوامل مقابله نمود . از جمله راه های شناسایی علل جرم ترسیم سیمای جنایی است . با ترسیم نقشه جنایی علاوه بر اینکه نقاط جرم خیز مشخص می گردد ، ویژگی های خاص این نقاط نیز ما را به سمت شناخت علل ارتکاب جرم هدایت خواهد نمود . بررسی عوامل فردی ، خانوادگی و اجتماعی ارتکاب جرم در مناطق جرم خیز شهرستان کرمان ( مناطق سلسبیل ، سرباز ، سه راه بازرگانی ، شهرک پدر و مالک اشتر ) منجر به این نتیجه گردید که وضعیت آموزشی ، اشتغال و وضعیت اقتصادی ، اعتیاد و مصرف الکل ، دوستان ناباب ، سهولت دسترسی به سلاح سرد و عدم تکافو حضور نیروهای پلیس و تجمع اغلب این عوامل در محل های سکونت مرتکبین که شرایط نامناسبی را در محل زندگی آن ها ایجاد نموده است ، از جمله علل ارتکاب جرم در این مناطق بوده است . علاوه بر اینکه این نقاط جرم خیز محلاتی هستند که از نظر معماری و شهرسازی نیز استاندارد نبوده و از دید مسئولین شهری به دور مانده است . نور کم محلات ، کوچه های تنگ و تودرتو با دید محدود ، به دور از نظارت کامل نیروهای پلیس ، کمبود و یا فقدان فضاهای سبز و تفریحی ، فضاهای نامناسب آموزشی و... از دیگر ویژگی های ساختاری این محلات می باشد . لذا راهکارهایی در این زمینه ها ارائه می گردد . کلید واژگان تحقیق : نرخ بزهکاری ، موقعیت های مجرمانه ، سیمای جنایی ، نقاط جرم خیز .
سودابه عنایت پور شهربابکی علی غلامی
سن مسئولیت کیفری به عنوان یکی از مباحث مهمی است که در نظام های حقوقی کشورهای مختلف وجود دارد. و هر کدام از این کشور ها بر اساس اصول پذیرفته شده نظام حقوقی خود ، یک سن خاصی را پذیرفته اند که با هم متفاوت است . در حقوق ایران در ماده 49 قانون مجازات اسلامی ، معیار و ملاک در مسئولیت کیفری اطفال را بلوغ قرار داده اندکه این بلوغ در قانون مدنی با معیارسنی 9 سال قمری و 15 سال قمری برای دختر و پسر انتخاب شده است . به نظر گروهی از حقوقدانان ، امروزه با توجه به مقتضیات زمانی و مکانی وجود چنین سنی به عنوان اماره ای بربلوغ به نظر صحیح نمی رسد.