سرطان سلول های سنگفرشی مری (escc ) دومین سرطان شایع در ایران می باشد. بیش از 80% سرطان های مری در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد و اکثریت قریب به اتفاق آنان از نوع کارسینومای سلول های سنگفرشی هستند. مشخصه سرطان مری تنوع جغرافیایی قابل توجه در بروز آن می باشد که از 3 در هر 105 فرد در سال در سفید پوستان ایالات متحده به بیشتر از 100 در هر 105 فرد در سال در برخی مناطق چین می رسد. یکی از مناطق پر خطر مهم که کمربند سرطان مری آسیای مرکزی نامیده می شود از کناره دریای خزر در آسیای مرکزی تا شمال چین امتداد می یابد. شمال شرقی ایران نیز در این منطقه قرار می گیرد. به طور کلی پیش آگهی سرطان مری بسیار ضعیف است، زیرا بسیاری از بیماران با بیماری پیشرفته تشخیص داده می شوند. میزان بقا 5 ساله (5ysr) آن 25 تا 30 درصد و حتی در برخی مطالعات کمتر از 10% گزارش شده است. این بیماری اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، درمان آن امکان پذیر است و شانس بقای بیمار بسیار بالا می رود. اغلب علایم بالینی این بیماری در مراحل نهایی بروز می کند که به علت پیشرفت تومور، امکان درمان زودهنگام و شانس بقای بیماری با جراحی بسیار کاهش یافته است. لذا شناسایی مارکرهای مولکولی جدیدی که در تشخیص این سرطان سودمند باشد مورد نیاز است تا از این طریق امکان درمان زودهنگام و شانس بقای بیماری افزایش پیدا کند. ژن cd44 یک مولکول بین غشایی است که دارای سه دومین ( خارج سلولی ، بین غشایی و داخل سلولی) می باشد که با توجه به این ساختار باعث ایجاد ویژگی های مختلف تومور در سرطان های مختلف شده است . در این مطالعه بیان mrna ژن cd44 و واریانت های آن در بیماران مبتلا به escc بررسی گردید. مواد و روش ها: در مجموع تعداد 50 بیمار مبتلا به escc جمع آوری گردید.rna تام از تومور تازه و بافت نرمال این بیماران استخراج گردید. سطح بیان cd44 و واریانت های آن در بافت های توموری و نرمال بیماران مبتلا به escc با استفاده از real-time pcr مطالعه شد. نتایج آنالیز آماری با پارامتر های کلینیکی نظیر سن, درجه تمایز یافتگی, تعداد گره لنفاوی و اندازه تومور در ارتباط است.نتایج :در پژوهش انجام شده بر روی نمونه های توموری و نرمال مری، افزایش معنی دار بیان هر سه ژن در نمونه های توموری مری مشاهده گردید ، بطوریکه این افزایش بیان ارتباط معنی داری بین cd44v6 با متاستاز ، درگیری گره های لنفی و مرحله تومور نشان داد و همین ارتباط بین cd44v3 با متاستاز دیده شد. این نتایج بیانگر اهمیت این پروتئین (cd44)وایزوفرم های آن در پیشرفت سرطان مری می باشد و می توان از آن به عنوان مارکر احتمالی متاستاز در سرطان مری نیز یاد کرد.