مناسبات ایران و اتحاد جماهیر شوروی طی سالهای( 1357- 1342 ش/ 1963-1978 م ) به دلیل وقوع تحولات درعرصه جهانی و روابط بین الملل دستخوش تحول اساسی شد و در پیش گرفتن سیاست تنش زدایی از سوی آمریکا و شوروی به عنوان دوابر قدرت وقت و در پیش گرفتن سیاست مستقل ملی از سوی محمدرضا پهلوی در ایران، موجبات افزایش وگسترش روابط ایران و شوروی را در ابعاد اقتصادی،فنی، تجاری و بازرگانی، سیاسی، نظامی و فرهنگی فراهم کرد. در همین حال، گسترش روابط ایران با شوروی در دوره سلطنت محمدرضا پهلوی از میزان اتکا وی به ایالات متحده آمریکا کاست و همچنین موجبات همکاری بیشتر ایران را با مجموعه کشورهای بلوک شرق فراهم کرد. از سویی دیگر شوروی نیز در این مقطع به این نتیجه رسیده بود که منافع اقتصادی خود را بر آرمان های مارکسیستی ارجحیت دهد و با گسترش روابط با ایران و خارج کردن ایران از اتحاد با غرب از میزان تهدیدات امنیتی علیه شوروی بکاهد. بر این اساس این مقطع یکی از فرازهای مهم تاریخ روابط دو کشور به شمار می رود و افزایش روابط ایران و شوروی در سطوح مختلف به همراه حجم بالای از صادرات و واردات منجر به تحکیم روابط ایران و همسایه شمالی می شود. این پژوهش با بررسی اخبار و اسناد منتشره و مربوط به روابط دوجانبه ایران و شوروی ضمن بررسی مولفه های سیاست مستقل ملی در دوره محمدرضا پهلوی به بررسی فراز و نشیب های تاریخی ایران و شوروی طی سال های 1342 تا 1357 خواهد پرداخت.