نام پژوهشگر: مریم حسینی نیا

تحلیل جامعه شناختی نقاشی دیواری شهر تهران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی 1392
  مریم حسینی نیا   سید یعقوب موسوی

تحقیق حاضر نقاشی دیواری شهر تهران در دور? پس از انقلاب اسلامی را مورد بررسی قرار می دهد. هدف از این بررسی شناخت مضامین بیان شده در نقاشی های دیواری و آگاهی از روند تغییرات در محتوای نقاشی دیوارهاست. از سویی دیگر فهم ورود ارزش های نوین به نقاشی دیوارها نیز مورد ارزیابی قرار می-گیرد. چارچوب نظری این تحقیق با تکیه بر رویکرد خالق اثر هنری بر اساس دیدگاه ولف پیرامون تولید اجتماعی هنر، تغییرات ارزشی اینگلهارت، تیپولوژی فرهنگی هافستد و فردیت مورد نظر زیمل شکل گرفته است. روش تحلیل داده ها بر اساس "تحلیل محتوای کیفی" می باشد. مطابق این روش مقوله های تحلیل از مطالعه اکتشافی نقاشی دیوارها حاصل گردید. بر همین اساس برای هدایت بحث به سوالات پژوهش اکتفا شد و از ارائه فرضیه اجتناب نمودیم. از مجموع بررسی 31 نقاشی دیواری به 10 مقوله دست یافتیم که در نهایت در قالب سه مفهوم کلی اعم از مذهبی، سیاسی و اجتماعی دسته بندی شدند. برمبنای تحلیل نهایی صورت گرفته مشخص گردید که مضامین مذهبی و وطن گرایی در زمر? مهم ترین مضامین مطرح شده در نقاشی های دیواری می باشند. مضامینی که بر اساس ارزش های ایثار و فداکاری شکل-گرفته و در دوره های زمانی گوناگون با نمادها و ویژگی های مختلف در نقاشی ها نمود یافته اند که به نوعی ناظر بر تغییرات ارزشی صورت گرفته در نقاشی دیوارهاست. از سویی دیگر دو فرهنگ جمع گرا و مردانه نیز از نقاشی دیوارها استنباط گردید. همچنین فردگرایی ناشی از زندگی شهری نیز در نقاشی ها بالاخص در تصاویر شهدا قابل رویت است.