مدلهای چندسطحی یکی از پرکاربردترین مدلها در حوزه مدلهای خطی است که برای مدلبندی دادههایی با ساختار همبستگی درونگروهی بکار میروند. از طرف دیگر تحلیل عاملی یکی از ابزارهای بسیار قوی برای کشف عاملهای پنهان در آمار چندمتغیره است. از تلفیق این دو مدل پرکاربرد کلاسی از مدلها حاصل میشود که به مدلهای عاملی چندسطحی معروفاند و در بسیاری از حوزههای علوم کاربردی مثل آموزش مورد استفاده قرار میگیرند. در پایاننامه حاضر این مدلها برای تحلیل بخشی از آزمونهای پیشینهکاوی پرلز ایران که توسط یونسکو برای ارزیابی پیشرفت تحصیلی دانشآموزان اجرا میشود، بکار گرفته شد. جنبه تئوری چنین مدلهایی برای وقتی که متغیرهای پاسخ نرمال یا ترتیبی باشند به طور گذرا مورد مطالعه قرار گرفت. با اینحال، از آنجائیکه متغیرهای پاسخ این پژوهش ترتیبی بودهاند مدلبندی آستانهای آنها توسط مدلهای گاوسی به صورت جزئیتر تشریح و نحوه برآورد پارامترهای مدل ارائه شد. نتایج عددی مربوط به تحلیل عاملی چندسطحی این پژوهش همراه با تفسیرهای مرتبط و شناسایی عوامل پنهان تاثیرگذار نیز آمده است. به علاوه، مطالعات شبیهسازی برای مدلهای معرفی شده در این پایاننامه و تحلیلهای آماری مرتبط آورده شده است.