نام پژوهشگر: فرشته سالاری جایینی
فرشته سالاری جایینی محمدعلی وحدت
مناطق ویژه اقتصادی، مناطقی هستند که به منظور پشتیبانی از فعالیت های اقتصادی و برقراری ارتباط تجاری بین المللی و تحرک در اقتصاد منطقه ای در محدوده ای از سرزمین اصلی ایجاد می شوند. در شرایط مناسب اقتصادی انتظار آن است که مناطق ویژه اقتصادی با تکیه بر مزیت های قانونی خود قدرت جذب سرمایه های داخلی و خارجی بیشتری داشته باشند. بی شک شرایط کنونی اقتصادی کشور به واسطه تحریم ها، کاهش میزان صادرات، کاهش تولید ناخالص ملی و افزایش نرخ ارز شرایط ایده آلی نیست. لذا این سازمانها در تامین منابع خود با مشکلاتی مواجه اند. در چنین شرایطی داشتن یک استراتژی خوب، لازمه بقا و توسعه در محیط کسب و کار است و علاوه بر این منجر به کسب مزیت رقابتی برای سازمان می شود. این پژوهش با در نظر گرفتن مسئله مذکور رویکردی تلفیقی را جهت تدوین و اولویت بندی استراتژیهای سازمانی به صورت مطالعه موردی در یک منطقه ویژه اقتصادی بکارگرفته است. جهت جمع-آوری داده ها از ابزارهایی چون پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است. در ابتدا با استفاده از مصاحبه، مهمترین عوامل داخلی و خارجی تعیین شده اند سپس با استفاده از ماتریس swot استراتژیهای اولیه تدوین و وزن آنها با استفاده از ماتریس خانه کیفیت و منطق فازی تعیین شده است. در مرحله بعد با استفاده از پرسشنامه مدل تعالی کیفیت اروپایی یک خودارزیابی بر روی سازمان صورت گرفته و جایگاه سازمان در قبال هر یک از معیارها شناسایی شده است. این معیارها در ماتریس خانه کیفیت what ها و استراتژیهای تدوین شده در مرحله اول نیز how های این ماتریس را تشکیل داده اند. در نهایت با بررسی ارتباط بین دو عنصر این ماتریس، استراتژیهای نهایی اولویت بندی شده اند. غربالگری استراتژیها در این مرحله نیز با استفاده از منطق فازی صورت گرفته است. رویکرد پیشنهادی در منطقه ویژه اقتصادی صنایع فلزی و معدنی خلیج فارس پیاده سازی و آزمایش شده است. با اجرای این رویکرد ده استراتژی تدوین شده است که اولویت اول تا چهارم آنها عبارتند از: "بازنگری و اصلاح سیستم حقوق و پاداش"، " ایجاد بخش تحقیقات و مطالعات بازار "، " اجرای برنامه هایی جهت جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی"،" ایجاد یک سیستم مشتری مداری و ارتباط با مشتری ". در پایان با استفاده از رویکرد پیشنهادی منطقی و ظهرابی اولویت بندی مجدد استراتژیها صورت گرفت. نتایج این نظرسنجی حاکی از آن است که رویکرد پیشنهادی به خوبی توانسته، استراتژیهای مناسب سازمانی را تدوین و اولویت بندی کند.