توسعه پایدار به عنوان مهمترین هدف مطرح جنبش های محیط زیستی، امروزه پایداری جوامع کوچک را مهمترین راه برای رسیدن به پایداری معرفی می کند. از این رو شکل گیری محلات پایدار را لازم می داند و توجه توسعه را به توسعه محله ای جلب می کند. توسعه محله ای، تحولی برنامه ریزی شده از کلیه جنبه های سلامت اجتماع محلی شامل ابعاد اجتماعی، اقتصادی و محیطی است. توسعه محله ای پایدار نیز توانایی جوامع کوچک در مدیریت بهره برداری و استفاده از منابع طبیعی، انسانی و اکولوژیکی تعریف شده که پایداری محیطی را منجر گردد. علیرغم موارد فوق بافت های شهری گرگان در دوران معاصر تغییر و دگرگونی های مختلفی را در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و محیطی شاهد بوده است که به دنبال آن اثرات زیادی بر کالبد محلات وارد شده و کارآیی آنها را در پاسخگویی به نیاز ساکنان دستخوش تأثیرنموده است. مهمترین این عوامل را می توان حاکمیت خودرو، گسیختگی بافت، عدم توجه به زمینه و بوم دانست که علاوه بر اینکه توسعه های محله ای جدید را شکل می دهد، از طرق گوناگون بر کالبد بافت های تاریخی و قدیمی شهر نیز حاکم گشته است که متعاقب آن مشکلاتی چون افت پایداری محیطی محله های شهر، افزایش مصرف انرژی و کاهش رضایت سکونت پدیدار گشته است. واین در حالی است که ضرورت توسعه پایدار به عنوان هدف برنامه ریزی برای شهر و دستیابی به توسعه پایداری شهری بر کسی پوشیده نیست.بدین ترتیب اگر توسعه پایدار هدف نهایی برنامه ریزی به شمار رود و پایداری محیطی شرط لازم برای تحقق توسعه پایدار باشد ابزار و روش هایی نیاز است تا بتوان فرآیند توسعه را ارزیابی کرده و میزان حرکت به سوی پایداری را شناخت. بنابراین مدل های تحلیلی به وجود آمده اند که هدف آنها ارزیابی و سنجش پایداری و میزان فاصله تا حد مطلوب برای محدوده ی بررسی است.یکی از الگوهایی که مستقیماً انرژی و محیط زیست را برای توسعه های محله ای موردهدف قرار داده است. مدل الگوی مدیریت طراحی محیطی و انرژی در توسعه محله ای است که ضمن ارزیابی و مقایسه نواحی مختلف از نظر پایداری محیطی، راهبردهایی برای توسعه محله ای سازگار با محیط زیست ارائه می کند بر این مبنا با استفاده از الگوی مدیریت طراحی محیطی و انرژی در توسعه محله ای سه محله الغدیر، اقتصاد و سرچشمه که از میان بافت های تاریخی، برنامه ریزی شده و غیر برنامه ریزی شده ی شهری انتخاب شده بودند از لحاظ پایداری محیطی مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. بدین سان در این پژوهش که از الگوواره های تحقیقی اثبات گرایی تبعیت می کند، از روش پژوهش کمی استفاده می شود و با توجه به قابلیت کاربردی بودن موضوع، این پژوهش از نظر هدف کاربردی محسوب می گردد. نتایج پژوهش بیانگر آن بود که اگرچه هر سه محله از پایداری محیطی پایینی بر پایه ی شاخص های این الگو برخوردارند اما محله اقتصاد که بافتی نسبتاً جدید وبرنامه ریزی شده است وضعیت بهتری دارد. محله اقتصاد 33 امتیاز، محله سرچشمه 28 امتیاز و محله الغدیر 24 امتیاز از 100 امتیاز نهایی این مدل کسب کرده اند.