رساله حاضر تجزیه و تحلیل رابطه روسیه و ارمنستان و تاثیر آن بر آینده سیاسی – امنیتی قفقاز بعد از حادثه 11 سپتامبر را به بحث می گذارد. در این رساله با ارائه مفاهیم امنیت دسته جمعی، امنیت منطقه ای، ژئوپلتیک قفقاز، تاثیرات وقایع یازدهم سپتامبر ، مداخله قدرت های فرامنطقه ای در حوزه ی ژئوپلتیکی قفقاز سطوحی برای تحلیل تاثیرات رابطه روسیه و ارمنستان بر قفقاز استخراج شد. فرضیه اصلی این است که روسیه پس از حادثه 11 سپتامبر با قرار دادن ارمنستان به عنوان نقطه ی استراتژیک به دنبال سیطره پیدا کردن بر فضای امنیتی قفقاز در مقابل آمریکا می باشد. یافته های پژوهش نشان داد که مجموعه ای از شرایط و مناقشات منطقه ای سبب شده است که رژیم امنیتی منطقه ای قفقاز بعد از وقایع یازدهم سپتامبر دستخوش تغییرات شود. روابط روسیه و ارمنستان فرصت ها و چالش هایی را برای طرفین در نظام منطقه ای ایجاد کرده است. با این وجود فرصت های این روابط بر چالش ها فزونی داشته است. نتایج نشان داد که این روابط در طی این سالها مستحکم تر شده و منجر به نتایج و پیامدهایی چون تقویت پیمان امنیت دسته جمعی کشورهای مستقل مشترک المنافع، انزوای اتحادیه گوام، مدیریت منابع انرژی منطقه، امنیت سازی برای ژئوپلیتیک قومی، مقابله با تنش های ایجاد شده در قفقاز شمالی، تضعیف الگوی انقلاب های رنگی در قفقاز، جلوگیری از ایجاد محور ضد روسی در قفقاز، جلوگیری از کسب نفوذ قدرت های فرامنطقه ای در قفقاز، مقابله با تک جانبه گرایی آمریکا در قفقاز شده است. هر چند نمی توان همه این عوامل را به رابطه تک علتی روسیه و ارمنستان نسبت داد ولی بایستی اشاره کرد که رابطه روسیه و ایروان یکی از عوامل اصلی در منتج به این پیامدها بوده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی _ تحلیلی و چارچوب نظری تحقیق نظریه موازنه قوا است. هدف این تحقیق آن است تا تاثیرات رابطه روسیه و ارمنستان بر منطقه قفقاز مورد مطالعه قرار بگیرد. و با گردآوری اطلاعات و داده ها، نقش محوری منطقه قفقاز را در سیاست منطقه ای ایران، در پی تحولات جدید منطقه ای و بین المللی مورد تحلیل قرار گیرد.