چکیده کنگر وحشی با نام علمی gundelia tournefortii l. از گیاهان بومی و وحشی بوده که از دیرباز در ایران مورد استفاده مردم بوده است. با توجه به سازگاری این گیاه با شرایط اقلیمی ایران و از طرفی افزایش میل مصرف به این محصول، بررسی امکان کشت و اهلی سازی آن می تواند در جهت دستیابی به تولید پایدار این گیاه در سیستم های کم نهاده راهگشا باشد. برای این منظور تحقیقی در دو بخش آزمایشگاهی و مزرعه ای انجام گرفت. در بخش آزمایشگاهی جوانه زنی بذور چهار توده و تعیین میزان خواب این توده ها در قالب آزمایش و طرح کاملا تصادفی انجام شد. پس از تیمار نمودن بذور و تعیین خواب، پوسته برداری توده ای که دارای بالاترین میزان خواب درونی بود همراه با 200 پی پی ام جیبرلین و چینه سرمایی جهت ارزیابی بهترین تیمار برای رفع خواب درونی، صورت گرفت. واکنش جوانه زنی در هفت تیمار دمایی بررسی و دمای کاردینال چهار توده نیز مشخص گردید. مطالعات سیتولوژیک نشان داد، این گیاه دارای 10 جفت کروموزوم از نوع تقریبا متاسانتریک است. آزمایشات مزرعه نشان داد، آبیاری تکمیلی در بهبود صفات مورد اندازه گیری از قبیل سطح برگ، وزن تر و خشک برگ، قطر طوقه و عدد اسپد، هدایت روزنه ای و درصد محتوای آب نسبی اثر معنی داری داشته و همچنین فصل کشت پاییزه نسبت به بهاره اثری مطلوب تری در بهبود صفات اندازه گیری شده داشته است. مطالعه فنولوژی گیاه در عرصه طبیعی و در مزرعه نشان داد گلدهی کنگر حداقل پس از سال سوم رویش خواهد بود. رشد این گیاه از نیمه اسفند آغاز و اواخر تیرماه به پایان می رسد. کلید واژه: اهلی سازی، گیاهان بومی، گیاهان دارویی، کشاورزی پایدار