چکیده اهمیت روی، کادمیم و جیوه از نظر صنعتی و زیست محیطی از یک سو و قابلیت لیگاندهای پنتازا دی ان در تشکیل کمپلکس و جداسازی این عناصر از سوی دیگر منجر به تهیه پنج مشتق پنتا آزا دی ان برای بار اول در این پایان نامه شد و شناسایی این لیگاند ها به روش اسپکترومتری nmr، ir ، chn و x-rayانجام شد و قابلیت کمپلکس شوندگی آن ها به روش اسپکتروفتومتری بررسی شد. اکثر این لیگاند ها در موقعیت های مختلف خود حاوی استخلاف های الکترون دهنده می باشند که اثر گروه عاملی را بررسی کردیم که بر حسب گروه های عاملی متفاوت می توانند تغییراتی را در طیف uv-vis و جابجایی های شیمیایی و ثابت تشکیل کمپلکس های مربوطه ایجاد کنند و نیز به منظور بررسی اثر نوع فلز بر ثابت پایداری، سه یون فلزی hg ، cd وzn را انتخاب کردیم. هم چنین ثابت تشکیل این کمپلکس ها در دمای اتاق با استفاده از برنامه کامپیوتری برازش غیر خطی کمترین مربعات (kinfit) محاسبه شد.