زمینه: خوشه سازی باعث موفقیت در بازار رقابتی شده و شرکت ها می توانند مشکلات خود را در زمینه های مربوط به ریسک های همراه با کاهش شدید تقاضا و اطلاعات بازار حل نمایند. هدف: بررسی عوامل موثر بر شکل گیری خوشه کسب و کار آموزش عالی استان مازندران می باشد. روش: جمع آوری داده ها با توزیع پرسشنامه در بین 200 نفر از مدیران و کارشناسان مربوطه در آموزش عالی استان مازندران صورت گرفته، سپس داده ها جمع آوری شده و با تحلیل آنها به آزمون فرضیات تحقیق پرداخته شده است. یافته: نشان داده شده است که هر هفت عامل مورد بررسی یعنی فاکتور شرایطی، تقاضا بومی، نهاد های پشتیبانی کننده، تمرکز جغرافیایی، ارتباطات بین دانشگاه ها، نوآوری، استراتژی، ساختار و رقابت به طور مستقیم و غیر مستقیم بر شکل گیری خوشه کسب و کار آموزش عالی با ضرائب0.8، 0.7، 0.78، 0.92، 0.85، 0.95، 0.89 اثرگذاری داشته اند. نتیجه گیری: فرآیند شکل گیری خوشه کسب و کار آموزش عالی متغیری نامشهود است و هر گونه ارتقاء در آن در سطح جامعه آماری مورد مطالعه می تواند از طریق توجه به متغیرهای هفتگانه تبیین کننده آن در دنیای واقعی، عملی شود.