نام پژوهشگر: فاطمه بندلی زاده

بررسی فلسفه زیست شناسی با تاکید بر نظریه تکامل و کاربردهای آن در روش های تدریس و ارزشیابی درس زیست شناسی
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1392
  فاطمه بندلی زاده   سعید ضرغامی

هدف پژوهش حاضر، نخست تبیین فلسفه زیست شناسی با تأکید بر نظریه تکامل و سپس ترسیم کاربردهای چنین تبیینی برای شیوه های تدریس و ارزشیابی معلمان در درس زیست شناسی بوده است . برای این منظور از برخی روش های فلسفی برای پاسخ گویی به سوال های آن استفاده شده است . در پاسخ به سوال اول پژوهش حاضر از روش تحلیل کیفی محتوای آثار و اسناد موجود درباره فلسفه زیست شناسی، بهره گرفته می شود؛ تا فلسفه زیست شناسی و به ویژه نظریه تکامل تبیین شود.بر بنیاد یافته های پژوهش و در پاسخ به سوال اول؛ این نتیجه حاصل شد که فلسفه علم علاوه بر پایه هایی مشترک دارای مشخصات ماهوی مخصوص به هر علم است و یکسان دانستن فلسفه تمام علوم به فیزیک نادرست است .و در پاسخ به سوال دوم ؛زیست شناسی یکی از دانش ها و معرفت های بشری بر شمرده شده است که بخش اعظم یافته های آن از راه مشاهده و اجرای آزمایش به دست می آید و ملاک و معیار درستی آنها انطباق داشتن با مشاهدات تجربی است.از سویی دیگر ؛"تلفیق تکاملی مدرن " یکی از وقایع مهم تاریخ زیست شناسی قرن بیستم ،تاریخی که با پیدایش علم ژنتیک آغاز شد، به شمار می رود. نتایج ژنتیک جمعیت موجود در مجموعه کتاب های زیست شناسان تکاملی از جمله تئودوسیوس دوبژانسکی، ارنست مایر و جولین اس هاکسلی، مهر تاییدی به نظریه تکامل از طریق فرایند گزینش داروین است. پس از دوره "افول نظریه داروین"که اوج شکوفایی آن در حدود سال 1900 بود، داروینیسم نوین بار دیگر ساختار توجیهی منسجمی را برای زیست شناسی ارائه کرد. این ساختار شامل زمینه های طبیعت گرایانه توصیفی بیشتری از جمله سامانه شناسی، بیوجغرافی و دیرین شناسی است هم چنین بر بنیاد یافته های پژوهش استلزام هایی بدین ترتیب برای آموزش زیست شناسی پیشنهاد شده است : استلزام 1: معلمان لازم است به بازسازی درک دانش آموزان از یک موضوع علمی، بر اساس توسعه تاریخی موضوع؛بپردازند .2 : معلمان لازم است به درک و اصلاح عقاید دانش آموزان درباره موضوع های زیست شناختی بپردازند.3:معلمان لازم است آموزش زیست شناسی را بر مبنای تجربه زیست شناسان بنا نهند.4: معلمان باید به آموزش و مطالعه زیست شناسی در زمان و با روش مناسب آن بپردازند..5: معلمان باید مفهوم آزمون پذیری و رقابت پذیری نظریه ها را برای شاگردان بیان کنند6 : معلمان باید به آزادی فراگیر در اندیشیدن درباره علم احترام بگذارند.