نام پژوهشگر: حمیده تابعی
حمیده تابعی محمد اکبری
خانواده مهم ترین و بنیادی ترین واحد انسانی می باشد و بخش عمده ای از حیات و سرنوشت آدمی در آن رقم می خورد لذا شاید کلیدی ترین ویژگی و شاخصه ی یک خانواده را بتوان رفتار فردی و متقابل اعضای خانواده با یکدیگر دانست. در دنیایی که به شدت متحول است، آیا ادیان هنوز هم می توانند انتظارات بشر از خود را برآورده کنند؟ و اگر پاسخ مثبت است، چگونه؟ و با توجه به این امر که خانواده یکی از مهم ترین نهادهای اجتماعی است و بسیاری از رفتار و شیوه های زندگی افراد در آن شکل و معنا می یابد، بررسی الگوهای رفتاری متناسب با قواعد دینی نیز اهمیت می یابند. یکی از راه های فهم و شناخت این الگوها، مطالعه ی رفتار بزرگان آن دین است. در علوم اجتماعی جدید، از این رفتار فردی و متقابل به سبک زندگی یاد می کنند. سبک زندگی به معنای علمی آن اموری را شامل است که به زندگی انسان، چه در بعد فردی و چه اجتماعی، مادی و معنوی او مربوط می شود. اموری نظیر بینش ها، گرایش ها و رفتارهای بیرونی، جایگاه های اجتماعی و دارایی ها که اموری عینی می باشند. این پژوهش با مطالعه ی رفتارهای خانوادگی حضرت علی و فاطمه علیهماالسلام ، به سوی شناخت سبک زندگی مطلوب یک خانواده ی مسلمان گام برداشت و پس از آن با مطالعه ی پدیدارشناسانه ی زندگی 9 خانواده بر اساس نمونه گیری هدفمند از بین زوج هایی که توانایی و تمایل انتقال داده های عمیق وغنی تجربیات زیسته ی خود از سبک زندگی و رفتارهای همسرانه داشتند، تلاش کرد تا این سبک زندگی معاصر را با آن الگوی به دست آمده مقایسه و تطبیق کند. این پژوهش کیفی است و هر دو بخش به روش پدیدارشناسی انجام گرفته است. در بخش اول پژوهش ابتدا با استفاده از مطالعه ی اسنادی تطبیقی و جمع آوری روایات معتبر و گردآوری آیات قرآنی مرتبط با موضوع مواد خام پژوهش فراهم گردید و سپس با روش پدیدارشناسی تاویلی به تحلیل موضوع پرداخته شد. در بخش دوم نیز کلیه ی مصاحبه ها با زوج های منتخب به صورت مکتوب درآمد. طول مصاحبه ها بین 55 تا 120 دقیقه متغیر بود. سپس مضامین اصلی و فرعی مصاحبه ها استخراج و دسته بندی شد. در نهایت با مقایسه ی مضامین منتج از منابع اسلامی و نیز مصاحبه با زوج ها، این نتیجه حاصل شد که سبک زندگی نمونه های منتخب ضمن حفظ مشابهت در اصول و خطوط کلی، در جزییات و مصادیق تفاوت هایی با نمونه ی مطلوب دارند.