نام پژوهشگر: شیما شبان

طراحی المان های شهری با تکیه بر فرهنگ نوروز، به منظور حفظ و گسترش این آیین و انتقال ویژگی های آن به فضای شهری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر 1392
  شیما شبان   بهزاد سلیمانی

چکیده نوروز به عنوان میراثی یگانه از یک سنت فرهنگی زنده که ریشه در بنیان های فکری و هویت ملی ایرانیان دارد، همواره از جایگاه ویژه ای برخوردار است. با این وجود، نوروز نیز همچون بسیاری از آیین های کهن این سرزمین، در طی سالیان دراز از گزند آسیب های گوناگون در امان نبوده است. علم به این مطلب که آن چه از این جشن در دوران ما به جای مانده تنها صورت میرایی از سلسله ی فراخ و پر معنای این آیین بهاری است، لزوم پرداختن به نوروز و مفاهیم بنیادین و ارزشمند آن را بیش از پیش آشکار می سازد زیرا ریشه ی اصلی فراموشی بسیاری از آیین ها و سنن را می توان در کمرنگ شدن معانی و فلسفه ی وجودیشان جستجو نمود. چالش اساسی در رویارویی با این مسئله این است که چگونه و با بهره گیری از چه راهکارهایی می توان در انتقال صحیح این میراث کهن به آیندگان و زنده نگاه داشتن بنیان های این سنت، نقش کلیدی ایفا کرد. از این رو در این نوشتار پس از مطالعه ی ریشه ای نوروز و پی بردن به مفاهیم بنیادین آن و بررسی شهر و نشانه شناسی شهری به عنوان بستری برای انتقال این مفاهیم، المان های شهری به عنوان ابزاری مناسب و تأثیرگذار برای انتقال مفاهیم ریشه ای نوروز به مخاطبین مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه ی این تحقیق تحلیلی- مقطعی، به کمک اطلاعات جمع آوری شده از مطالعات کتابخانه ای، پرسشنامه و مصاحبه های انجام شده، نمودارهای مفهومی وضعیت موجود المان های نوروزی ترسیم شد. تحلیل اطلاعات به دست آمده حاکی از تأثیر فراوان بهره گیری صحیح از المان های شهری برای به چالش کشاندن ذهن مخاطب و انتقال مفهوم نوروز به آن ها و همچنین عملکرد ضعیف المان های نوروزی موجود به لحاظ بیان مفاهیم ریشه ای این جشن بود. از این رو پس از شناخت فاکتورهای کاربردی موثر در روند طراحی، راهکارهایی برای رفع نواقص و ارتقای وضعیت موجود المان های نوروزی به سطح مطلوب ارائه گشت.