چکیده در حال حاضر بیابان زایی به عنوان یک معضل جدی گریبان گیر بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشورمان ایران می باشد. پدیده بیابان زایی مختص اقلیم خاصی نیست، اگر چه نقش این پدیده در مناطق خشک و نیمه خشک پررنگ تر از سایر مناطق است ولی در مناطق نیمه مرطوب هم به دلیل تغییرات اقلیمی و فعالیت های انسانی دیده می شود. در این اراضی پدیده بیابان زایی افزون بر هدر رفت خاک، بستر ناپایداری را برای تمامی فعالیت های اقتصادی و اجتماعی به ویژه کشاورزی و آبیاری به وجود می آورد. پایش زمانی و دقیق تغییر عوارض سطح زمین برای درک روابط و کنش های متقابل بین انسان و پدیده های طبیعی به منظور تصمیم گیری بسیار حائز اهمیت می باشد. داده های سنجش از دور منابع ارزشمندی هستند که به طور گسترده برای پایش تغییر در دهه های اخیر مورد استفاده واقع شده اند. بنابراین هدف این پژوهش پایش و ارزیابی شدت بیابان زایی در دشت قهاوند که دارای وسعتی بالغ بر 1323 کیلومتر مربع واقع در شرق استان همدان در طی یک دوره 28 ساله است. بدین منظور از داده سنجنده tm ماهواره لندست در طول سال های 1984 و 1999 و داده سنجنده etm+ سال 2012 استفاده شد. جهت این کار پس از انجام مراحل پیش پردازش بر روی تصاویر از روش تحت پیکسل آنالیز ترکیب طیفی (sma) جهت استخراج عضوهای نهایی در هر پیکسل استفاده شد. چهار عضو نهایی (سایه، پوشش گیاهی سبز، اراضی بایر واراضی شور) در منطقه مورد مطالعه انتخاب شد. و کسر عضوهای نهایی و خطای rms برای سال های موردنظر محاسبه شد. جهت آشکارسازی تغییرات کسری از عضوهای نهایی در دو روش برای شناسایی تغییرات به کار گرفته شد. در مرحله اول تشخیص مستقیم تغییر در کسری از تصاویر بین سال های مختلف با استفاده از تفسیر بصری و در مرحله دوم آنالیز بردار تغییر (cva) برای تجزیه و تحلیل تغییرات پوشش سطح زمین استفاده شد. یافته های این پژوهش ثابت کرد که sma روشی قدرتمند برای شناسایی و نگاشت فرآیندهای بیابان زایی در منطقه مورد مطالعه توسط ارائه اندازه گیری مستقیم از پوشش های مختلف زمین است.