نام پژوهشگر: حورا مومنی
حورا مومنی سید محسن حسینی
تحقیق حاضر به منظورکسب شواهدی مبنی بر تاثیر مخرب دارواش بر ثبات رشد و فعالیت فتوسنتزی گیاه انجیلی بوسیله اندازه گیری مجموعه ای از مشخصه هایی که اثبات کننده وجود تنش در یک گیاه هستند، طراحی شده است. برای این هدف، 20 پایه انجیلی در دو موقعیت داخل و خارج توده، در جنگل جلگه ای تمیشان نور انتخاب شد. پارامتر های فتوسنتز، هدایت روزنه ای، تعرق، میزان دی اکسیدکربن بین سلولی و همچنین شاخص عدم تقارن مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان فتوسنتز و هدایت روزنه ای در شاخه سالم و آلوده درختان آلوده به دارواش، بسته به موقعیت قرارگیری درختان، تفکیک هر درخت و نوع شاخه متفاوت است. میزان تعرق و میزان دی اکسیدکربن بین سلولی در شاخه سالم و آلوده با یکدیگر دارای تفاوت آماری معنی داری بود. بیشترین میزان فتوسنتز، هدایت روزنه ای، تعرق و دی اکسیدکربن بین سلولی هم در داخل و هم در خارج توده مربوط به درختان سالم است (به استثنای هدایت روزنه ای در خارج توده). هم در داخل و هم در خارج توده، شاخه سالم درخت آلوده دارای میزان فتوسنتز بیشتری در مقایسه با شاخه آلوده درخت آلوده است. همچنین مقایسه دو گانه هر چهار پارامتر مورد بررسی حاکی از آن است که فتوسنتز، هدایت روزنه ای، تعرق و دی اکسیدکربن بین سلولی شاخه های سالم در داخل توده از مقدار بیشتری در مقایسه با خارج از توده برخوردار است. همچنین در هر دو موقعیت بیشترین میزان پتانسیل آبی مربوط به شاخه آلوده بود. خصوصیات روزنه (قطر، مساحت و تراکم آن) نیز بسته به موقعیت قرارگیری درختان و نوع شاخه (سالم و آلوده) با یکدیگر متفاوت بودند. سطح برگ و سطح ویژه برگ (سطح برگ/ وزن برگ) در هر دو موقعیت (داخل و خارج توده) در شاخه درختان سالم بیشترین و در شاخه های سالم و آلوده درختان آلوده کمترین مقدار را نشان داد. برای بررسی عدم تقارن جهت دار از آزمون t تک نمونه ای استفاده شد. نتایج حاکی از معنی-داری اختلاف بین دو نیمه چپ و راست برگ از عدد صفر در بین تمام گروه های تحت مطالعه بوده است. همچنین جهت بررسی معنی داری اثر موقعیت روی پارامترهای چپ-راست (r-l)، عدم تقارن مطلق و عدم تقارن نسبی، آزمون آشیانه ای انجام شد. نتایج نشان داد که r-l به تفکیک هر درخت دارای تفاوت معنی داری نیست در حالی که بسته به موقعیت و نوع شاخه دارای تفاوت معنی دار است. عدم تقارن مطلق و عدم تقارن نسبی نیز بسته به موقعیت قرارگیری درختان، تفکیک هر درخت و نوع شاخه متفاوت است. به طور کلی، در این تحقیق مشخص شد که حضور دارواش، ضمن تغییر تقارن برگی گونه انجیلی، سبب اختلال در فعالیت های فتوسنتزی گیاه میزبان گشته و انجام مطالعات تکمیلی در این ارتباط پیشنهاد می شود.