چکیده: چنانچه در جامعه ای جرمی به وقوع بپیوندد، قوانین حاکم بر آن جامعه عکس العمل تلافی جویانه ای به نام مجازات از خود نشان می دهند. قصاص یکی از انواع مجازاتی است که از قوانین امضائی در دین مبین اسلام به شمار می رود که خود می تواند با توجه به کیفیت آن به دو شکل در جامعه نمود پیدا کند که نوع شدید آن قصاص نفس و نوع دیگر قصاص عضو بوده که مصالحی که برای این نوع از کیفرها بیان شده می تواند به بقای حکومت و مصلحت جامعه و فرد کمک شایانی بکند. اما اجرای این عدالت به مذاق جوامع غربی خوشایند نبوده و دین اسلام را خشن معرفی می کنند. با بررسی موضوع قصاص در بین نظامهای حقوقی مختلف در دنیا، برخورد اسلام و به تبع آن فقه امامیه با مساله قصاص بسیار منطقی و عقلانی است و اصولی چون شرعی و قانونی بودن اینگونه مجازات ها، شخصی بودن و تناسب بین جرم و مجازات بر اجرای آنها حاکم است. در این پژوهش که به روش کتابخانه ای انجام شده با کمک کتب معتبر فقهی، حقوقی و مقالات و نشریات و اندیشه های حقوقدانان اسلامی و غربی سعی شده تا حد امکان موضوع تحلیل و بررسی شود. و هدف این پژوهش بررسی اشتراکات و افتراقات مذاهب خمسه در موارد تبدیل قصاص به دیه می باشد. کلمات کلیدی: جرم، مجازات، قصاص، دیه، مذاهب خمسه، تبدیل قصاص