نام پژوهشگر: محمد کریمیان شیرازی
محمد کریمیان شیرازی ابوالقاسم نقیبی
مطالعه حاضر جهت تعیین گونه های انگل لیشمانیا به روش های مولکولی به مدت دو سال در شهر مشهد انجام گرفت. ابتدا اطلاعات بیماران پس از مراجعه به آزمایشگاه های تشخیص درفرم تاریحچه ثبت شد. در مجموع از زخم های 100 بیمار مبتلا به لیشمانیازیس جلدی نمونه برداری صورت گرفت. برای تشخیص بیماری ابتدا گسترش مستقیم از زخم آنها تهیه و پس از رنگ آمیزی با گیمسا با میکروسکوپ نوری (عدسی روغنی) بررسی شدند. از ترشحات 25 بیمار واجد نمونه های پوستی مثبت در محیط n.n.n غنی شده با rpmi کشت داده شدند. نمونه های کشت مثبت به همراه گسترش های نسجی جهت استخراج dna و آزمایش pcr استفاده شدند. آزمایش pcr با دو روش صورت گرفت. ابتدا جهت تشخیص جنس لیشمانیا از روش حساسpcr با پرایمر های یونیورسال استفاده شد و سپس نمونه های مثبت برای تعیین گونه های لیشمانیا با روش nested pcr - semiمورد آنالیز قرار گرفتند. سه نمونه مثبت نیز جهت تعیین توالی انتخاب گردیدند. اطلاعات جمع آوری شده صد بیمار تایید شده به لیشمانیوز مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. از مجموع 100 بیمار مبتلا به لیشمانیوز جلدی 58% زن و 42% مرد بودند (p>0.05). بالاترین میزان بیماری در گروه سنی 29-20 سال به میزان 34% و در گروه سنی 9-0 سال به میزان 24% مشاهده شد (p>0.05). بیشترین بیماران در فصل پاییز 40% و کمترین آن در فصل بهار به میزان 15% دیده شد (p>0.05). نیز 18% بیماران با حیوان در منزل یا محل کار تماس مستقیم داشتند. در مجموع تعداد 217 زخم در 100 بیمار شمارش گردید که بیشترین زخم ها در دست و صورت بوده و کمترین آن در ساق مشاهده گردید (p>0.05). بیشترین تعداد بیماران واجد 1 الی 2 زخم (6/51% زخم ها) در بدن و کمترین بیماران بیشتر از 6 زخم (5/6% زخم ها) در بدن داشتند که قطر بیشتر زخم ها (9/48% زخم ها) بین 1-5 میلی متر بود. در 6/92 %زخم های مشاهده شده از بروز تا زمان مراجعه به آزمایشگاه 6 ماه گذشته بود. در این مطالعه 76% بیماران واجد نوع زخم خشک و بقیه بیماران واجد زخم مرطوب بودند. در مرحله اول pcr در تمام 100 نمونه اخذ شده آلودگی به جنس لیشمانیا تعیین گردید. در مرحله دوم آزمایش، 94% نمونه های مثبت لیشمانیا تروپیکا بوده و 6% بقیه نمونه ها لیشمانیا ماژور تشخیص داده شدند. نتایج سکانس بعلت خوانش نامناسب مورد استفاده قرار نگرفت. با توجه به نتایج بدست آمده با روش های میکروسکپی، کشت و ملکولی در نمونه های اخذ شده از بیماران انسانی در شهرستان مشهد، گونه لیشمانیا تروپیکا بیشترین فراوانی را در مقایسه با لیشمانیا ماژور داشت و لازم است مسئولین بهداشتی اقدامات لازم جهت و کنترل پیشگیری بیماری انجام دهند.