نام پژوهشگر: سیده تهمینه سعیدی ضیابری
سیده تهمینه سعیدی ضیابری حمید محبی
مقدمه: عوامل میانجی بسیاری از جمله اپلین، در روند اثرگذاری فعالیت های منظم هوازی در تنظیم و بهبود سطوح انسولین و گلوکز خون و همچنین، اختلالات متابولیک و دیابت نوع 2 نقش دارند. در مطالعه حاضر اثر تمرین هوازی با شدت متوسط بر سطوح اپلین و گلوکز پلاسما، ، مقاومت به انسولین، نیمرخ چربی و فشار خون در زنان سالم و مبتلا به دیابت نوع 2 بررسی شد. روش شناسی: در این مطالعه، 18 زن سالم (با میانگین و انحراف معیار سن 90/4 ± 94/43 سال، وزن 08/5 ± 54/65 کیلوگرم، قد 74/5 ± 41/157 سانتی متر) و 18 زن مبتلا به دیابت نوع 2 (با میانگین و انحراف معیار سن90/6 ± 61/53 سال، وزن 89/9 ± 54/64 کیلوگرم، قد 26/6 ± 44/153 سانتی متر و با داشتن حداکثر5 سال سابقه دیابت) انتخاب شدند. زنان سالم و دیابتی در قالب چهار گروه، دو گروه کنترل (9n=) و دو گروه تمرین (9n=) شرکت کردند. آزمودنی های گروه تمرین 8 هفته برنامه دویدن و پیاده روی را 3 جلسه در هفته با شدت 70-60 درصد حداکثر ضربان قلب بیشینه اجرا کردند. قبل و بعد از اتمام برنامه تمرین، حداکثر اکسیژن مصرفی، درصد چربی بدن، شاخص توده بدن، نسبت دور کمر به لگن و فشار خون، همچنین سطوح اپلین، انسولین، گلوکز پلاسما، شاخص مقاومت به انسولین، نیمرخ چربی پس از 12 ساعت ناشتای شبانه اندازه گیری شد. یافته ها: در گروه تمرین زنان سالم، حداکثر اکسیژن مصرفی و hdl افزایش و غلظت تری گلیسیرید، وزن بدن، شاخص توده بدنی و درصد چربی آنها نسبت به پیش از تمرین و در مقایسه با گروه کنترل به طورمعنی داری کاهش نشان داد (05/0>p). نتایج نشان داد که فشار خون سیستولی در گروه تمرین به طور معنی داری کاهش یافت (05/0>p). همچنین، نتایج نشان داد 8 هفته تمرین هوازی تفاوت معنی داری بین دو گروه زنان سالم در متغیرهای سطوح اپلین، انسولین، سطوح گلوکز ناشتا و شاخص مقاومت به انسولین ایجاد نمی کند. اما در گروه تمرین زنان دیابتی، اپلین پلاسما، و شاخص مقاومت به انسولین کاهش معنی داری را نسبت به گروه کنترل نشان داد (01/0>p). همچنین، در گروه تمرین به طور معنی داری غلظت hdl افزایش و فشار خون سیستولی بطور معنی داری نسبت به گروه کنترل کاهش یافت. سطح گلوکز گروه تمرین زنان دیابتی نیز نسبت به پیش آزمون کاهش معنی داری را نشان داد (01/0>p). نتیجه گیری: بطور کلی به نظر می رسد کاهش مشاهده شده در سطوح اپلین پلاسما و شاخص مقاومت به انسولین، در گروه تمرین زنان دیابتی، حاکی از آن است که فعالیت بدنی منظم احتمالاً ممکن است با ویژگی ضدالتهابی خود موجب کاهش سطوح اپلین پلاسما شود، و کاهش سطوح اپلین ممکن است در بهبود حساسیت به انسولین اثرگذار باشد. اما در گروه تمرین زنان سالم، به نظر می رسد تمرین با شدت متوسط یا کاهش توده چربی بدن به تنهایی نمی تواند اثر قابل ملاحظه ای بر مقادیر اپلین خون و مقاومت به انسولین داشته باشد.