نام پژوهشگر: شهرام سعیدیان

ارزیابی بهره وری و رفاه تولیدکنندگان خرمای مضافتی با در نظر گرفتن ریسک تولید در شهرستان سوران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده اقتصاد 1392
  شهرام سعیدیان   جواد شهرکی

تولیدکنندگان ریسک گریز، با دقت ترکیب های مختلف نهاده ها را برای استفاده انتخاب می کنند زیرا هر نهاده یک تأثیر متفاوت بر نوسانات میزان محصول و ریسک تولید دارد. رشد استفاده از نهاده ها هم بر بهره وری و هم بر هزینه ی ریسک تولید اثرگذار است. این دو عامل هم به نوبه ی خود رفاه تولیدکنندگان محصولات بخش کشاورزی را تحت تأثیر قرار می دهند، بطوریکه افزایش بهره وری رفاه پولی کشاورزان را افزایش می دهد ولی افزایش هزینه ی ریسک باعث کاهش رفاه کشاورزان ریسک گریز می شود. در این تحقیق به بررسی تأثیر رشد استفاده از نهاده ها بر رفاه تولیدکنندگان خرمای مضافتی در منطقه ی سوران استان سیستان و بلوچستان پرداخته شده است. بدین منظور بین 10درصد از 3400 کشاورز عضو تعاونی نخل کاران منطقه بصورت تصادفی پرسشنامه توزیع شد و اطلاعات مربوط به تولید خرمای مضافتی از کشاورزان منطقه جمع آوری شد و با استفاده از تابع تولید تصادفی جاست-پاپ، پارامترهای توابع میانگین و واریانس تولید برآورد شد. با استفاده از پارامترهای توابع میانگین و واریانس تولید، تأثیر رشد استفاده از نهاده ها روی بهره وری، هزینه ریسک و رفاه پولی کشاورزان محاسبه شد. نتایج تغییر شاخص تغییر رفاه نشان داد که در دوره ی 1390-1389، تغییر تکنیکی تابع میانگین تولید دارای علامت مثبت است و همزمان، هزینه ی ریسک کمتر افزایش یافته و در کل باعث افزایش ناچیز رفاه پولی تولیدکنندگان به میزان متوسط 6 درصد شده است. در دوره ی 1391-1390 هم تغییر تکنیکی تابع تولید مثبت است و هزینه ی ریسک هم کاهش یافته ولی چون هزینه ی ریسک کمتر کاهش یافته، در نهایت رفاه پولی به طور متوسط به میزان 184درصد افزایش یافته است. دلایل این تغییرات رفاه، مربوط به تغییرات استفاده از نهاده ها و همچنین نوسان محصول می شود. نهاده های آب و ماشین آلات باعث افزایش ریسک تولید شده و نهاده هایی مانند نیروی کار، کود شیمیایی، کود حیوانی و سم و تعداد نخل باعث کاهش واریانس تولید می شوند. در نهایت با افزایش مقیاس نخلستان ها ریسک تولید کاهش می یابد. ضریب ریسک گریزی مطلق کشاورزان منطقه هم با استفاده از دستگاه معادلات همزمان و با روش رگرسیون های به ظاهر نامرتبط محاسبه و عدد 0023/0 بدست آمد و ضریب ریسک گریزی نسبی کشاورزان از 0120/ تا 093/0متغیر بود.