نام پژوهشگر: زهرا السادات مقدس
زهرا السادات مقدس مجتبی عطارزاده
مسجد جامع اصفهان به عنوان شاهکاری بی نظیر از معماری اسلامی، تمامی سبک های معماری را از قرون مختلف در خود زنده نگه داشته به طوریکه با وجود تفاوت این سبک ها، مجموعه ای پیوسته را تشکیل داده اند. شاهان صفوی از شاه اسماعیل اول تا شاه سلطان حسین صفوی، سعی در تعمیر، تزئین و تکمیل این مسجد به خصوص چهار ایوان آن داشته اند. آنها کتیبه هایی با مضامین متنوع از کتیبه هایی با موضوعات مذهبی از جمله آیات قرآن، حدیث، اسماء الله، دعا و حتی شعر تا فرمان بخشش مالیات نیز بر ایوان های این مسجد نگاشته اند. از آنجا که کتیبه نویسی به عنوان هنری که می تواند در شناخت و تحلیل اوضاع فرهنگی دوره های مختلف تاریخی یاری رسان باشد، در این رساله سعی شده تا با طبقه بندی کتیبه ها هم بر اساس موقعیت مکانی و هم بر اساس محتوای آنها، به تطبیق اوضاع فرهنگی دوران صفویه با کتیبه های چهار ایوان مسجد جامع اصفهان پرداخته شود. سوالاتی که در اینجا مطرح می شود اینست که شرایط فرهنگی عصر صفوی چه تاثیری بر هنر کتیبه نویسی ایران گذارده است؟ و نقش مذهب تا چه اندازه بر شکل گیری آثار هنری کتیبه نویسی در مسجد جامع اصفهان تأثیر داشته است؟ بر اساس یافته های این پژوهش، نقش مذهب و نفوذ روحانیون در دوران صفوی تأثیر زیادی بر محتوای کتیبه های این مسجد داشته است.