باغهای ایرانی دارای ویژگیها و مشخصات خاصی از کهن ترین دوران تا به امروز بوده که آن را قابل شناسایی از نمونه های دیگر کرده است. اگرچه، مستندات تاریخی و نیز مدارک باستانشناسانه، تاریخ ساخت اولین باغها به این شیوه را به دوران هخامنشی می رساند، ولی ورود اسلام به این سرزمین باعث شد اندیشه های ناب دینی و نیز توصیفات قرآنی از بهشت، در هویت و کالبد باغ ایرانی موثر باشد؛ و در نتیجه باغ ایرانی و بهشت به تعاملی خاص با یکدیگر برسند. در دوران قاجاری، به سبب گسترش و سهولت ارتباطات با دنیای روبه پیشرفت غرب، تحولاتی در عرصه فرهنگ و هنر، شهرسازی، معماری ایران رخ داد که در پژوهشها و کتب مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. نوشتار حاضر به روش تحقیق تاریخی- توصیفی این تغییرات را در دوره قاجار، در عرصه باغها مورد پژوهش قرار می دهد و در آن از طریق بررسی اسناد نوشتاری شامل متون تاریخی، سفرنامه ها، خاطرات شاهان و رجال سیاسی و نیز مدارک تصویری شامل عکس و نقاشی های جمع آوری شده در آرشیو و موزه های معتبر، برخی از این باغها بازسازی می گردد. دامنه انتخاب نمونه ها در این تحقیق، باغهای قاجاری تهران، خصوصا از دو دوره فتحعلی شاهی و ناصرالدین شاهی است. این تحقیق، از طریق روش تحلیلی- قیاسی، از نظام حاکم در باغ ایرانی (آب، گیاه و معماری) و نمونه های منتخب قاجاری میسور می گردد، دستاوردهای این تحقیق، در قالبی مدون از اسناد و مدارک نادر از باغ های تهران، به معرفی ویژگی های هنر باغ سازی دوره قاجاری، از طریق بازسازی برخی از این باغها با اسناد معتبر، تبیین می شود که برای شناسایی اجزا متشکله و بازخوانی نظام ساختاری و هویتی باغ قاجاری ضروری می باشد. این تحقیق، در پی شناخت چیستی، چرایی و چگونگی این تحول - گرایش به باغسازی غربی- در ایران است. نتیجه این تحقیق نشان می دهد که باغهای قاجاری نیز مثل سایر شئون فرهنگی و هنری ایران در این دوره -خصوصا از زمان ناصرالدین شاه به بعد- تحت تاثیر هنر و فرهنگ غربی قرار می گیرند، بنابراین باغهای ساخته شده در ابتدای دوره قاجار، ادامه دهنده اصول باغ ایرانی بوده و الگویی از بهشت داشتند؛ ولی از دوره ناصرالدین شاه به بعد، استفاده از روشهای مختلف باغسازی اروپایی مرسوم می شود که رویکردی طبیعت گرا و سبکی التقاطی و متنوع را به نمایش می گذارد.