خوشه های صنعتی، تمرکز جغرافیایی شرکت ها و نهادهایی با ارتباطات درونی در یک زمینه خاص هستند که به صورت افقی و عمودی با یکدیگر در ارتباطند، با یکدیگر همکاری دارند و همچنین با یکدیگر رقابت می کنند و با تهدیدها و فرصت های مشترکی مواجهند و سبب ایجاد صرفههای اقتصادی از قبیل شکل گیری عرضه تخصصی مواد خام و قطعات یا رشد حجم عظیمی از نیروی کار متخصص در یک بخش تولیدی خاص شده و باعث جذب کارگران بازارهای دوردست نیز میشود و به ظهور خدمات تخصصی در زمینههای فنی، مالی و حسابداری نیز کمک میکند. همچنین زمینه خوبی برای شکل گیری همکاری بین شرکتی و تخصصی شدن کارها و نیز همکاری بین نهادهای داخلی دولتی و خصوصی برای ترویج تولید داخلی، نوآوری و یادگیری جمعی فراهم می آورد. هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر موفقیت خوشه صنعتی فرش دستبافت خراسان شمالی است. جامعه آماری پژوهش متشکل از کلیه خبرگان حاضر در خوشه مورد مطالعه و نمونه آماری شامل 32 نفر از خبرگان و آگاهان این خوشه است. داده ها از طریق پرسشنامه مقایسات زوجی با عناصر برآمده از ادبیات و همچنین مصاحبه جمع آوری شدند. پس از شناسایی تمامی عوامل تأثیر گذار، به منظور اولویت بندی از روش فرایند تحلیل شبکه ای (anp) و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار super decisions استفاده شد. نتایج نشان داد که در وضعیت فعلی، کارایی زیرساخت فیزیکی، حمایت دولت و تأمین کنندگان و در وضعیت ایده آل، شبکه های درونی، دسترسی به نیروی کار ماهر و بازاریابان دارای اولویت بیشتری برای موفقیت خوشه مورد مطالعه هستند