خربزه گیاهی جالیزی و اقتصادی به شمار می رود که سطح زیر کشت قابل توجهی را در ایران و استان خراسان به خود اختصاص داده است. بکارگیری تکنیک های نوین در سرعت بخشیدن به برنامه های اصلاحی می تواند در جبران کاستی های گذشته نقش مهمی ایفاء نماید. اکوتیپ خاتونی می تواند به عنوان رقمی محلی و بازارپسند در برنامه های اصلاحی مورد توجه قرار گیرد. در این مطالعه اثر دو فاکتور ریزنمونه و مقادیر مختلف هورمون bap در محیط کشت با هدف بهینه سازی شرایط باززائی مستقیم در اکوتیپ خاتونی بررسی شد. جوانه ی جانبی انتهای برگ های لپه ای، برگ-های حقیقی و محور زیرلپه در محیط های کشت rm1 (حاوی 1/0 میلی گرم در لیتر bap)، rm2 (حاوی 25/0 میلی گرم در لیتر bap)، rm3 (حاوی 5/0 میلی گرم در لیترbap)، rm4 (حاوی 75/0 میلی گرم در لیتر bap) و rm5 (حاوی 1 میلی گرم در لیتر bap) کشت شدند. ریزنمونه ی برگ لپه ای در مقایسه با سایر ریزنمونه ها باززائی بیشتری نشان داد. القاء ساقه زایی در محیط کشت با افزایش میزان bap افزایش یافت. با استفاده از این پروتکل، راندمان باززایی ریزنمونه های ترانسفرم شده با بررسی اثر سویه اگروباکتریوم (lba4404 و gv3101)، سازه مورد انتقال (pbi121 و pgc) و غلظت هورمون bap در محیط هم کشتی ریزنمونه ها با سویه های اگروباکتریوم (mc1 : حاوی 5/0 میلی گرم در لیتر bap و mc2: حاوی 5/0 میلی گرم در لیتر bap و 01/0 میلی گرم در لیتر naa) مورد ارزیابی قرار گرفت. سویه lba4404 و محیط mc1 نسبت به سایر فاکتورهای مورد ارزیابی، راندمان باززایی بالاتری در ریزنمونه های ترانسفرم شده داشتند.