مقدمه : انار با نام علمی punica granatum l. دارای ارزش تغذیه بالا است و در طب سنتی به عنوان غذای سلامتی استفاده می شده است . خصوصیات آنتی اکسیدانی ، ضد سرطانی و ضد التهابی انار مشخص شده است و برای درمان بیماری های قلبی و عروقی ، آلزایمر ، دیابت ، بیماری های ادراری – تناسلی و ... مفید می باشد . از آن جایی که تحقیق چندان جامعی بر روی اثرات ضد دردی و ضد التهابی پولپ میوه انار صورت نگرفته است لذا این مطالعه به بررسی تاثیرات ضد دردی و ضد التهابی عصاره پولپ انار در تجویز سیستمیک و نخاعی در موش صحرایی پرداخته است . مواد و روش ها : از موش صحرایی نر نژاد ویستار (250-200 گرم ) استفاده شد . گروه بندی حیوانات شامل :الف) تجویز داخل صفاقی : 1- کنترل ( بدون تیمار ) 2- شم (الف) i.p.) ، سالین) 3- گروه دریافت کننده عصاره آبی پولپ انار (i.p. ، mg/kg400) 4- گروه دریافت کننده عصاره هیدروالکلی پولپ انار (i.p. ، mg/kg400 ( ب) تجویز داخل نخاعیi.t.) ) شامل : 1- شم (ب) (i.t. ، سالین) 2- گروه های دریافت کننده غلظت های معادل دوز mg/kg 400,200 ,100,50 عصاره هیدروالکلی پولپ انار. تجویز های i.p. به حجم cc/kg1 و i.t. به حجم ?l10در هر تزریق صورت گرفت . آستانه درد حرارتی قبل از تجویز ها ، 25 دقیقه پس از تجویز داخل صفاقی و 5 دقیقه پس از تجویز نخاعی تعیین شد . برای تعیین حجم ادم ، حجم پا قبل از تمام تجویزات و یک ساعت پس از تجویز کف پایی فرمالین اندازه گیری شد . در فاصله یک ساعت پس از تجویز فرمالین ، شدت احساس درد ثبت شد . یافته ها : تجویز داخل صفاقی عصاره آبی و هیدروالکلی پولپ انار احساس درد شیمیایی را ، در هر دو مرحله نوروژنیک (001/0p< ) و التهابی (001/0p<) آزمون فرمالین کاهش داد ، به علاوه سبب کاهش ادم القاء شده توسط فرمالین [(001/0p< ، عصاره هیدروالکلی ) و (01/0p< ، عصاره آبی ) ] شد ، و همچنین آستانه درد حرارتی را در آزمونtail flick افزایش داده و منجر به القاء بی دردی شد . اما عصاره هیدروالکلی در مقایسه باعصاره آبی پولپ انار تاثیرات بیشتری در افزایش آستانه درد حرارتی (05/0p<) ، کاهش درد و ادم ناشی از تزریق فرمالین (001/0p< ) داشت . تفاوت قابل ملاحظه ای در کاهش درد و التهاب ، بین تجویز داخل صفاقی و نخاعی مشاهده نشد . بحث و نتیجه گیری : مطالعات فیتوشیمیایی و سنجش های زیستی نشان می دهد که میزان ترکیبات فنولیکی موجود عصاره پولپ انار تقریبا مشابه عصاره پوست انار می باشد ، لذا این احتمال وجود دارد که ترکیبات فنولیکی موجود در عصاره پولپ انار با مهار تولید no و نیز مهار بیان inos در سلول های ماکروفاژی سبب کاهش التهاب شود و همچنین با مهار آراشیدونات سیکلواکسیژناز مانع تولید pg و در نتیجه باعث کاهش درد و ادم می شود ، از آن جایی که حلالیت ترکیبات فنولیکی در الکل بیشتر از آب است ، لذا این احتمال وجود دارد که ، وجود درصد بالای این ترکیبات در عصاره هیدروالکلی پولپ انار دلیلی بر توانایی بالای عصاره هیدروالکلی پولپ انار در بروز تاثیرات ضد دردی و ضد التهابی ، نسبت به عصاره آبی پولپ انار می باشد . کلید واژه ها : پولپ انار ، درد ، التهاب ، ادم ، آزمون فرمالین ، آزمون tail flick