نام پژوهشگر: ملیحه نیکروش

منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در عراق جدید
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1392
  ملیحه نیکروش   علی اکبر جعفری

با توجه به اهمیت قدرت نرم در روابط بین الملل و تأثیر کاربرد قدرت نرم بر پرستیژ بین المللی نهادهای سیاسی، پرداختن به موضوع قدرت نرم یکی از مباحث مهم در سیاست خارجی، روابط بین الملل و حتی مطالعات آکادمیک می باشد. بر این اساس پرسش اصلی که در این پژوهش مطرح شده این است که، با توجه به نفوذ جمهوری اسلامی ایران در کشور عراق و اهمیت عراق جدید در محیط راهبردی ایران، منابع قدرت نرم افزاری ایران در این کشور چه مولفه هایی را در بر می گیرد؟ فرضیه مطرح شده برای سوال اصلی این پژوهش حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران، از منابع قدرت نرمِ فرهنگی- مذهبی، سیاسی و دیپلماسی عمومی در عراق جدید برخوردار است. در همین راستا، یافته های پژوهش حاکی از آن است که، اولاً؛ منابع فرهنگی قدرت نرم ایران در عراق عبارتند از سابقه حضور امام خمینی (ره) در عراق، ریشه های ایرانی کشور عراق، سنت ها و عادت های تاریخی؛ نظیر نوروز، گسترش زبان فارسی در عراق، فرهنگ همزیستی مسالمت آمیز اقوام مختلف ایران به عنوان الگویی برای جامعه چند پاره عراق، موقعیت علمی ایران، سازمان های فعال فرهنگی- مذهبی، رواج موسیقی سنتی ایرانی در عراق، انجمن های دوستی ایران و عراق، حضور درصد قابل توجهی از شیعیان در دو کشور، وجود حوزه های علمیه در دو کشور و مبادلات علمی و فرهنگی بین آن ها و جایگاه والای مرجعیت در دو کشور. ثانیاً؛ منابع سیاسی قدرت نرم ایران در کشور عراق شامل موارد زیر می شود: مواضع و سیاست های اتخاذی ایران بعد از اشغال عراق، سقوط رژیم ضد ایرانی بعث، روی کارآمدن شیعیان در عرصه سیاسی، سیمای ضد تروریستی جمهوری اسلامی ایران در منطقه، مواضع ضد اسرائیلی جمهوری اسلامی ایران، تأثیر انقلابات ایران (انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی) بر جامعه شیعی عراق، احزاب فعال شیعی در عراق، برگزاری راهپیمایی روز قدس در دو کشور، روابط دیپلماتیک و مراودات مقامات حکومتی دو کشور ایران و عراق، مُفاد قانون اساسی جدید عراق، کمک های بلاعوض و بشردوستانه ایران به عراق جهت بازسازی ویرانی های پس از جنگ و خروج نیروهای مجاهدین از عراق. ثالثاً؛ منابع قدرت نرم ایران در حوزه دیپلماسی عمومی در کشور عراق عبارتند از؛ دیپلماسی علمی، توریسم مذهبی، برگزاری همایش ها و حضور مقامات عالی رتبه و نخبگان دو کشور، برگزاری نمایشگاه های فرهنگی ایران در عراق، تأسیس دفتر همکاری های علمی و فرهنگی ایران و منطقه کردستان عراق در تهران، انتشار کتب و محصولات نوشت افزاری، کانال های خبری و رسانه ای و مهاجرین دو کشور به عنوان سفیران فرهنگی.