نام پژوهشگر: فاطمه اکیاش
فاطمه اکیاش مجتبی رضازاده ولوجردی
هدف از انجام این مطالعه ارزیابی تغییرات هورمونی و الگوی بیان ژن های رشد فولیکولی بافت تخمدان منجمد شده رت بعد از پیوند اتوگرافت است. در این تحقیق از تخمدان موش صحرایی ماده 5 هفته ای استفاده گردید که در گروه های کنترل، انجمادی، پیوندی و انجمادی- پیوندی مورد ارزیابی قرار گرفتند. بافت تخمدان در فرآیند انجماد، ابتدا به محلول های تعادلی و انجمادی منتقل شده و بلافاصله پس از قرارگیری در محلول ذوب در زیر پوست گردن به صورت اتوگرافت و hetrotopic پیوند زده شد. در نهایت 1 و 3 هفته بعد از پیوند، تخمدان از بدن موش خارج و تحت بررسی های بافت شناسی و ملکولی قرار گرفت. مورفولوژی بافت تخمدان در تمامی گروه های آزمایشی با استفاده از رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین و میزان کمی بیان ژن های اختصاصی دخیل در رشد فولیکولی (bmp15، gdf-9، گرلین، لپتین و رسپتور های آنها ) و رگزایی (vegf) با استفاده از تکنیک real-time pcr بررسی شد. علاوه بر آن برای بررسی عملکرد هورمونی بافت پیوندی میزان ترشح هورمون های lh، fsh، استرادیول، پروژسترون، گرلین و لپتین خون در انتهای دوره پیوند اندازه گیری شد. مطالعات آماری نشان داد به استثنای هورمون گرلین و لپتین که در هفته هشتم پس از تولد اختلاف معنی داری بین گروه کنترل نسبت به گروه های پیوندی و انجمادی- پیوندی داشت اما دیگر هورمون ها تفاوت معنی داری را بین این گروه ها نشان نداند. اگرچه میزان فولیکول های بدوی و اولیه در گروه های پیوندی و انجمادی- پیوندی نسبت به گروه کنترل کاهش معنی داری را داشت اما افزایش معنی داری در تعداد فولیکول های پره آنترال، آنترال و جسم زرد مشاهده شد. میزان بیان ژن رگزایی(vegf) در گروه های انجمادی- پیوندی نسبت به گروه های کنترل، انجمادی، پیوندی افزایش معنی داری را نشان داد. ژن های اختصاصی (bmp15 و gdf9) و غیراختصاصی ( لپتین و گیرنده های لپتین و گرلین ) در گروه های پیوندی و انجمادی- پیوندی نسبت به گروه کنترل کاهش معنی دار را نشان داد این در حالیست که بیان ژن گرلین تنها در هفته هشتم پس از تولد مانند دیگر ژن های غیراختصاصی بود درحالیکه در هفته ششم تنها گروه انجمادی- پیوندی کاهش معنی داری را نسبت به گروه کنترل و پیوندی نشان داد. همچنین میزان بیان کلیه ژن های دخیل در رشد فولیکولی در گروه انجمادی نسبت به گروه کنترل در هفته پنجم پس از تولد کاهش معنی داری را داشت. نتایج این تحقیق علی رغم آسیب هایی که در طی پروسه ی پیوند و انجماد بر بافت تحمیل می گردد، نشان داد که بافت تخمدان در گروه پیوندی و انجمادی- پیوندی توانست با برقراری مجدد سیکل هورمونی، فرآیند رشد فولیکولی را از سر گیرد که افزایش تعداد فولیکول های پره آنترال، آنترال و جسم زرد و همچنین افزایش بیان ژن رگزایی دلیلی بر بهبود عملکرد بافت است. همچنین مطالعاتی که بر روی بیان فاکتورهای رشد فولیکولی صورت گرفته است نشان می دهند که میزان بیان این فاکتور ها تا مرحله پره آنترال به حداکثر میزان خود می رسند. اما به تدریج میزان بیان این ژن ها سیری نزولی را در پیش می گیرند که این مطلب به نوعی در مطالعه حاضر نیز مشاهده شد و تاییدی بر نتایج مطلوب بدست آمده در بررسی فاکتورهای رشد است.