نام پژوهشگر: هنگامه ریزبند
هنگامه ریزبند محمود بشیری
چکیده یکی از جریان های اصلی رمان نویسی در دوره انقلاب اسلامی ، جریان رمان های دینی و مذهبی است که این نوع رمان ها درشکل های مختلف در این دوره رایج شده است . برخی از این نوع رمان ها مربوط به مساله موعود و ظهور منجی است و برخی دیگر پیرامون زندگی پیامبر اسلام و دیگر انبیا است . پاره ای از این رمان ها درباره ائمه معصومین و از جمله امام حسین علیه السلام و واقعه کربلا است که می توان تحت عنوان رمان های جنگ و شهادت از آنها یاد کرد .داستان های دینی ، از گذشته در ادبیات فارسی موجود بود و با ظهور داستان نویسی به شکل نوین آن در ایران ، نویسندگان گاهی به این دست موضوعات می پرداختند . اما کمی بعد از انقلاب اسلامی شاهد این مساله هستیم که رمانهای دینی به طور گسترده ای در ادبیات فارسی به وجود آمدند و گنجینه ای غنی از این نوع در ادبیات فارسی شکل گرفت . از این رو ، در این پژوهش این مبحث مورد دقت قرار گرفت که اوضاع و احوال ادبیات داستانی ایران از ابتدا چگونه بود و بعد از بزرگترین تحول در ایران ، یعنی بعد از انقلاب اسلامی ، داستان نویسی در چه جایگاهی قرار گرفت . همچنین ، رمان های دینی مورد بررسی قرار گرفتند تا ویژگی ها و خصوصیات این سبک رمان نویسی مشخص شود . مطالبی درباره ادبیات دینی و ادبیات انقلاب و خصوصیات آن ها مطرح شده است . آسیب شناسی کوتاهی نیز در مورد ادبیات داستانی بعد از انقلاب اسلامی انجام شده ؛ تا بتوان تصویر و تعریف درستی از ادبیات دینی ارائه کرد و به کمک آن سره را از ناسره تمییز داد . بر این مبنا دو رمان دینی نامیرا و شماس شامی که با موضوعیت واقعه عاشورا نگاشته شده است ، مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است و معیارهای نگارش این داستان ها در مقایسه با معیارهای ادبیات دینی بررسی شده است .