با توجه به دیدگاه حضرت امام، انسان موجودی است که با اختیار، راه خود را انتخاب می کند. او در این حرکت اکتسابی ضروری است در صراط مستقیم باشد و در این سفر معنوی به دنبال معیارهایی باشد که شناخت صحیحی از راه و هدف و شناخت خوبی و بدی اخلاقی، داشته باشد، گاهی اشتباهات و غفلت ها در مسیر کمال و شناخت آن، ایجاد شده که انسان را از حرکت در راه مستقیم خارج می نماید، حال باید با توجه به راه هایی که ممکن است، به شناخت صحیح دست یابد و با توانایی های خود از این خطرات رهیده و نجات یابد. توانایی های انسان همان وسایل کمال انسان است که به وسیله آنها شناخت خوبی ها و بدی ها ممکن می شود، این استعدادهای خدادادی در انسان به دو نوع درونی و بیرونی تقسیم می شود. با تبیین مبانی شناخت فضایل و رذایل اخلاقی، می توان حدود صفات اخلاقی را بیان کرد و راه های مختلف را فراروی محققین و علمای اخلاق قرار داد؛ این سیر مباحث و جدیت در آن می تواند استحکام مبانی اخلاق اسلامی را روشن کند و نیز می تواند چراغ راهی باشد که انسان را در شناخت چگونگی رسیدن به خوبی ها یاری رساند. راه شناخت فضایل و رذایل، بیان شیوه های مختلف در علم اخلاق اسلامی است. مباحث مبنایی در علم اخلاق، جزء مباحثی است که در دوره جدید بیشتر مورد تحقیق دانشمندان این علم قرار گرفته است. راه شناخت فضیلت و رذیلت جزء مباحث فلسفه اخلاق است که طرح دقیق آن بسیار ضروری می نماید. شناخت فضایل و رذایل، با توجه به مبانی انسان شناسی و جهان بینی اسلامی است. راه هایی که انسان می تواند در حدود و مسیر آن به این امر نایل بیاید، یکی راه فطرت و محوریت سرشت عمومی انسان، برای شناخت صحیح فضیلت و رذیلت است. میزان نورانی فطرت در انسان در دو جهت بینش و گرایش، می-تواند هادی و راهنمای انسان باشد. راه دیگر راه عقل و قوه تفکر انسان است که می تواند ما را در شناخت حقایق اخلاقی و رفتاری راهنمایی بنماید. راه آخر راه ذکر است که ما آن را به عنوان یکی از محورهای رسیدن به شناخت مطرح کرده ایم. این راه، همان راه «معرفت نفس» است و مسیر فضیلت و رذیلت را برای یک انسان سالک و مسافر معنوی مورد توجه قرار می دهد. توجه به این مسیر می تواند مسیر اخلاق را به عرفان، نزدیک کند