هادی عبدالله هادی یوسف الغروی
در این نوشتار به بحث درباره آثار فردی و اجتماعی جهاد اصغر و جهاد اکبر (جهاد با نفس) از منظر قرآن و حدیث پرداخته شده است. نویسنده در سه فصل ابعاد مختلف جهاد و در راه خدا و جهاد با نفس و تهذیب آن را بررسی نموده است. او در فصل اول کلیاتی در باره مفهوم لغوی و اصطلاحی جهاد فی سبیل الله (جهاد شرعی) و جهاد با نفس ارائه کرده و با بیان روایاتی در زمینه جهاد یا قتال در راه خدا، فضیلت جهاد در راه خدا و آثار آن و نقش آن در دعوت به سوی خدا و توحید را تشریح نموده و موضع گیری جاهلیت را در مورد جهاد و قتال بیان کرده است و اهداف جهاد و آثار اجتماعی آن در جهت اصلاح امور بشر را از منظر قرآن و اهل بیت( منعکس نموده است. وی در فصل دوم نمونه هایی از جنگ های صدر اسلام و جنگ های امیرالمومنین( در دوران حکومتش، جنگ و جهاد امام حسین( و آثار مهم اجتماعی و تربیتی آن را بیان کرده و جنگ امام حسین( با یزید را عامل فروپاشی حکومت امویان، بیداری امت اسلام، احیای سنت شهادت و جهاد در اسلام، عامل جلوگیری از گمراهی امت اسلام و ثبات و استواری دین اسلام عنوان کرده و آن را نمونه بارز امر به معروف و نهی از منکر معرفی نموده است. در فصل سوم، نویسنده ابعاد مختلف جهاد اکبر (تهذیب نفس) مورد بررسی قرار داده و از منظر آیات و روایات آثار فردی و اجتماعی جهاد با نفس مانند از بین رفتن محبت دنیا و کسب فضایل اخلاقی فردی و اجتماعی را شرح و بررسی کرده و دیدگاه های برخی از علمای اخلاق را در مورد ابعاد فردی و اجتماعی جهاد با نفس با رویکردی قرآنی و روایی منعکس نموده است
