نام پژوهشگر: احمد رضا مفتاح
علی ناصری فرد احمد رضا مفتاح
بندگی خدا از سوی انسان در قالب عبادت، بروز پیدا می کند اما این عبادت زمانی ارزش خواهد داشت که برخوردار از عبودیت و برخاسته از آن باشد. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی به بررسی حقیقت عبادت و رابطه آن با عبودیت پرداخته است. عبادت به معنای برقراری ارتباط با معبود و بیان احساسات نسبت به اوست. این عبادت می تواند به صورت لفظی و یا در قالب پرستش عملی صورت بگیرد. قرآن کریم، هدف از خلقت انسان و بعثت انبیا را عبادت خدا دانسته است، و بلکه در جهان آفرینش، تمام موجودات نیازمند عبادت خدا هستند. حقیقت عبادت، اظهار خضوع و خشوع بی نهایت، و انقطاع از خلق در محضر حق است که البته تنها در پرتو اخلاق می توان به این حقیقت دست یافت. بر اساس آیات قرآن و روایات، عبادت صحیح می تواند آثاری مانند عدم غفلت از خدا، رسیدن به مقام یقین و شهود، قرب الهی، استجابت دعا و درمان بیماری های جسم و روح را در پی داشته باشد. و اما عبودیت به معنای اطاعت و فرمان برداری مطلق، همراه با سرسپردگی و تسلیم بی قید و شرط در برابر اراده و فرمان معبود است. در قرآن، پیامبران و مقربان درگاه الهی با عنوان "عبد" یاد شده اند. عرفای اسلامی هم عنوان و مقام "عبدالله" را برای آخرین و بالاترین مرتبه عبودیت به کار برده اند و هر کسی را شایسته این مقام نمی دانند. دستیابی به رحمت و علم الهی، عدم تسلط شیطان، عدم عصیان، رسیدن به قدرت و توانایی و بهشت جاویدان از آثار عبودیت است. میان عبادت و عبودیت، رابطه عام و خاص مطلق وجود دارد یعنی هر عبادتی عبودیت نیست ولی هر عبودیتی، عبادت است. همچنین عبودیت از نظر آموزه های اسلامی، برتر و مقدم بر عبادت است و اصل دین بر عبودیت استوار است نه عبادت، در مجموع، عبادت و عبودیتی مطلوب شارع است که بدون افراط و تفریط باشد و هیچ گونه محدودیت، بدعت و تحریفی در آن صورت نگیرد.