نام پژوهشگر: بصیر احمد دولت آبادی
محمد امین حیدری محمد اکرم عارفی
پژوهش حاضر درباره وحدت ملی در افغانستان با این فرضیه مطرح شده که وحدت ملی بر اساس دولتی فراگیر به وجود می آید که در آن هویت های متعدد بر پایه پلورالیسم سیاسی، فرهنگی و زبانی به رسمیت شناخته شده و همه اتباع از حق تعیین سرنوشت و حقوق شهروندی و منابع ملی به صورت مساوی و برابر برخوردار باشند. این رساله در چهار فصل ساماندهی شده است. در فصل اول به مفاهیم و نظریه های مختلف درباره وحدت ملی پرداخته شده است اینکه جامعه افغانستان یک جامعه چند قومی افغانستان، سرزمین، اسلام، تاریخ فرهنگ مشترک و دولت ملی مایه میگیرد. و بر اساس مولفه های فوق میتوان وحدت ملی را به وجود آورد. در فصل سوم به موانع وحدت ملی اشاره شده است. اینکه موانع وحدت ملی را در بعد داخلی به قوم مداری، افراط گرایی فرقه ای و تعصب زبانی و در بعد بیرونی به دخالت کشورهای همسایه و کشورهای دیگر میتوان فهرست کرد. در فصل چهارم به راهکارهای وحدت ملی در افغانستان پرداخته شده اینکه توسعه سیاسی در قالب مشارکت همه گروهها و اقوام باید بر پایه پلورالیسم سیاسی، فرهنگی، و قومی صورت بگیرد. عدالت اجتماعی در قالب توزیع مناسب امکانات و منابع به صورت مساوی و برابر بدون هیچگونه تبعیض و نابرابری در نظر گرفته شود. در آخر به نقش دولتها و حکومت در تحقق عدالت اجتماعی و تقویت وحدت ملی پرداخته شده است.