نام پژوهشگر: علی قلی قرایی
سجاد حسین انقلابی محمد جواد اسکندرلو
نویسنده در این تحقیق که به زبان اردوست، در پنج فصل به صورت اجمال، به تجزیه و تحلیل مهم ترین مسایل مربوط به علوم قرآنی و نیز طرح و مصادیق برخی از علوم قرآنی مطرح شده در تفسیر و علوم قرآنی شیعه امامیه، پرداخته است. در فصل اول، به بحث درباره نسخ و احکام ناسخ و منسوخ و نیز به شرایط ناسخ و منسوخ و مصادیقی از آن اختصاص دارد. نویسنده در فصل دوم، ابتدا به بحث در مورد محکم و متشابه پرداخته و سپس احکام مربوط به تفسیر و تأویل قرآن، مفهوم آیه های محکم و متشابه، تقسیم صفات خداوند به ثبوتیه و سلبیه را پژوهش کرده است. تفسیر برخی از اصطلاحات و مفاهیم پیچیده قرآن، مانند تفسیر و تأویل عرش، کرسی، استوا، فوقیت خداوند و برخی ازآیه های قرآنی مربوط به جبر و اختیار و عدل الهی از دیگر مباحث فصل دوم می باشد. در فصل سوم، بحث مربوط به وجوه و نظائر و احکام آن؛ همچنین دیدگاه های مفسران شیعه و اهل سنت در این زمینه منعکس شده است. فصل چهارم، به بررسی اعجاز قرآن و مبانی و ابعاد معجزه بودن قرآن کریم از لحاظ فصاحت و بلاغت برجسته آن؛ و نیز به ترسیم اعجاز علمی و تشریعی و اعجاز بیانی قرآن کریم پرداخته است. در فصل پنجم، ضمن بررسی مسأله تحریف قرآن، به دلایل عقلی و نقلی عدم تحریف قرآن از منظر علمای شیعه و اهل سنت اشاره شده؛ همچنین برخی از اتهامات وارده به شیعیان در این زمینه پژوهش گردیده و به این اتهامات پاسخ داده شده است. نویسنده در ادامه تاریخچه علوم قرآنی و تاریخ تدوین آن را ارائه کرده و مباحثی در مورد ماهیت وحی و نزول قرآن، جمع قرآن، قرائات قرآن و حجیت قرائات مطرح نموده است.