نام پژوهشگر: محمد علی اللواتی
محمد علی اللواتی محمد حسین الهی زاده
ارائه دیدگاه مفسران مذاهب مختلف اسلامی در باره احکام وضو، غسل و تیمم و بیان تأثیر اختلاف تفاسیر بر احکام فقهی طهارات است. به اعتقاد نگارنده فصل الخطاب همه اختلافات فرق مسلمین قرآن است و طبق اعتقاد همه فرق، هرگاه مطلبی و یا مشکلی به قرآن ارجاع شد و پاسخ معلوم گردید، همه باید ساکت شوند. نگارنده در این تحقیق آیات مربوط به وضو، غسل و تیمم را مورد توجه قرار داده و دیدگاه مفسران مختلف را در هر مورد ذکر کرده و نهایتا خود نیز نظر داده است. او ابتدا اهمیت قرآن در احکام شرعی، به ویژه در طهارات ثلاث را گوشزد می کند، پس از آن هریک از موارد طهارات ثلاث را مطرح و دیدگاه های مختلف در آن را منعکس می نماید. در فصل دوم به موضوع وضو پرداخته و دلالت آیه بر وجوب وضو، حدود وجه و کیفیت غسل آن و شستن دست ها تا آرنج و مسح سر و مسح پا را توضیح می دهد و موارد اختلافی آن را روشن می سازد. در باب شستن دست ها مورد اختلاف تنها در این است که «الی» در آیه را چگونه معنا کنیم، اگر به معنای «حتی» بگیریم دست از پایین به بالا شسته می شود؛ ولی اگر به معنای «مع» بگیریم، چنین نیست. نگارنده تنها دیدگاه های مختلف را نقل می کند. بحث دیگر در باره مسح سر است که آیا باید کل سر را مسح کرد یا مقداری از آن را؟ این هم باز به تفسیر آیه برمی گردد و مسئله بعد در باره مسح و یا غسل پاست که این هم به خاطر اختلاف در عطف «ارجل» است بر «ایدی» یا «رووس» که نگارنده پس از نقل اقوال عطف بر رووس را تأیید کرده است. در فصل سوم آیات مربوط به مسائل غسل و در فصل چهارم مسائلی مربوط به تیمم با استناد به آیات قرآن و تفسیر مذاهب مختلف مطرح شده است. در این تحقیق دیدگاه مذهب شیعه، زیدیه، حنفی، مالکی، شافعی، حنبلی و اباضی مطرح گردیده است