نام پژوهشگر: حمیده یوسفی شاکری
حمیده یوسفی شاکری محمد سراجی
در این پایان نامه دو جاذب جدید بر اساس قالب گیری یونی برای استخراج و پیش تغلیظ گزینشی نیکل(ii) در نمونه های آبی ارایه می گردد. هر دو روش بر اساس تشکیل کمپلکس نیکل(ii) با لیگاندهای غیر گزینشی و در پی آن به دام انداختن این کمپلکس به روش غیر کووالانسی در بافت جاذب می باشند. شرایط بازیابی کمّی نیکل(ii) از محلول های رقیق، مانند میزان اسیدی بودن فاز آبی، متغیرهای سیستم جریان، شرایط شویش و یون های با توانایی ایجاد مزاحمت، مورد مطالعه قرار گرفتند. مقدار یون های فلزی در محلول شویش توسط اسپکترومتر جذب اتمی شعله تعیین گردید. در قسمت اول این مطالعه، پلیمر قالب یونی نیکل با تشکیل کمپلکس یون نیکل با لیگاند دی تیزون و در پی آن پلیمری شدن با 4- وینیل پیریدین به عنوان منومر عملگر، اتیلن گلیکول دی متآکریلات به عنوان پیوند دهنده عرضی و استفاده از 2و´2- آزوبیس(2- متیل- پروپیونیتریل) به عنوان آغازگر سنتز شد. پلیمر شاهد نیز تحت شرایط مشابه اما بدون حضور یون نیکل، تهیه گردید. سپس پارامترهای مختلف که روی پیش تغلیظ نیکل موثرند، به روش ستونی بهینه سازی شدند. ph بهینه جهت پیش تغلیظ کمّی نیکل برابر با 0/8 بوده و واجذب کامل آن توسط محلول m 0/1 hcl صورت گرفت. درصد بازیافت و ظرفیت نگه داری جاذب برای یون نیکل به ترتیب 95%< و mg g-1 3/1 به دست آمد. ضرایب انتخابگری (?ni/me) برای نیکل در حضور یون های فلزی مس، کبالت و کادمیم به ترتیب برابر با 3/54، 6/21 و 7/22 می باشد. دقت روش (rsd) برای 6 استخراج تکراری محلول µg l-1 30 نیکل مقدار 4/3% حاصل شد. حد تشخیص روش بر اساس سیگنال معادل 3 برابر انحراف استاندارد شاهد برابر با µg l-1 6/1 به دست آمد. روش حاضر در محدوده غلظت 5 تا µg l-1 100 رفتار خطی نشان می دهد. در نهایت این جاذب برای پیش تغلیظ یون نیکل از دو نمونه آب رودخانه مورد آزمون قرار گرفت. در بخش دوم، جاذب قالب یونی نیکل از طریق تشکیل کمپلکس یون نیکل با لیگاند 1و3- دی فنیل 1و3- پروپان دی اُن و در پی آن سنتز جاذب به روش سُل- ژل از تترا اتیل اورتوسیلیکات، 3- آمینوپروپیل تری اتوکسی سیلان و فنیل تری متوکسی سیلان در حضور کمپلکس به دام افتاده تهیه شد. جاذب شاهد نیز تحت شرایط مشابه اما بدون حضور یون نیکل، آماده شد. سپس پارامترهای موثر روی پیش تغلیظ نیکل، به روش ستونی بهینه سازی شدند. ph بهینه جهت پیش تغلیظ کمّی نیکل برابر با 0/8 بوده و واجذب کامل آن از روی ستون توسط m 0/1 hcl حاوی 10% ایزوپروپیل الکل صورت گرفت. درصد بازیافت و ظرفیت نگه داری جاذب برای یون نیکل به ترتیب برابر 95%< و mg g-1 4/3 به دست آمد. ضرایب انتخابگری (?ni/me) برای نیکل در حضور یون های فلزی مس، کبالت و کادمیم به ترتیب برابر با 2/30، 7/23 و 4/24 می باشند. دقت روش (rsd) برای 8 استخراج تکراری محلول µg l-1 30 نیکل, مقدار 2/4% می باشد. حد تشخیص به ذست آمده برای روش بر اساس سیگنال معادل 3 برابر انحراف استاندارد شاهد برابر با µg l-1 3/2 به دست آمد. روش حاضر در محدوده غلظت 3 تا µg l-1 100 رفتار خطی نشان می دهد. در نهایت این جاذب برای پیش تغلیظ یون نیکل از یک نمونه آب رودخانه و دو نمونه پسآب صنعتی مورد آزمون قرار گرفت.