در علوم مرتبط با زمین به دلیل حضور عدم قطعیت بسیار بالا که خود نتیجه فعالیت های گوناگون و گاهی ناشناخته زمین شناسی در یک منطقه می باشند، عموماً استفاده از منطق قطعی باعث ایجاد ضریب خطای بزرگی می گردد. با توجه به این واقعیت استفاده از منطق غیر قطعی باعث توجیه بسیاری از پدیده ها می گردد. مدل جدید به کار گرفته شده در علوم گوناگون جهت توجیه و مدلسازی پدیده های غیر قطعی مدل فازی می باشد. مدل فازی یک روش بر اساس دانش است که در صورت قیاس این روش با روش های بر اساس داده که روش های شبکه عصبی و اوزان شاهد می باشند، می توان به نتیجه مناسب تری دست یافت. منطقه قم- اردستان بخشی از زون ایران مرکزی می باشد که مقدار زیادی نفت و گاز را در خود جای داده است. این منطقه از لحاظ زمین شناسی و ژیوشیمی آلی مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش زمین شناسی جداسازی طاقدیس های محدوده به منظور تهیه لایه ساختار تله نفتی و گسل ها به عنوان لایه مهاجرت، ضخامت سازند قم و بخش c3 به عنوان لایه سنگ مخزن از روی نقشه-ی زمین شناسی صورت گرفته است. در مبحث ژیوشیمی آلی با در نظر گرفتن مدل حرارتی سه بعدی، میزان ro% و همچنین میزان toc در چاه های مختلف موجود در محدوده لایه مچوریتی و لایه ژیوشیمیایی استخراج شده است. نتیجه ی این بررسی ها تهیه 9 لایه اطلاعاتی می باشد که در 4 دسته لایه ژیوشیمی، لایه زمین شناسی، لایه مچوریتی و لایه ساختاری قرار گرفته اند. سپس تلفیق اطلاعات به وسیله 4 روش همپوشانی شاخص، اوزان شاهد، فازی و شبکه عصبی انجام شده است. در همه ی این روش ها از 22 نقطه آموزشی استفاده شده و پس از آن مدلسازی صورت گرفته است. حاصل کار قرار گرفتن 100% چاه های حفاری شده، در منطقه با پتانسیل مطلوب برای تمامی مدل های به دست آمده می باشد. با مقایسه این روش ها مشاهده می شود که این روش ها از لحاظ تطبیق با چاه های موجود در منطقه شباهت زیادی با یکدیگر داشتند و تقریباً 100% تطبیق را نشان دادند. مساحت نواحی دارای پتانسیل بالا حاکی از آن است که نقشه های حاصل از روش های همپوشانی شاخص، فازی و اوزان شاهد دارای واریانس کمتری هستند، در حالی که روش شبکه عصبی دارای واریانس بیشتر و جواب متفاوت تری از آن ها می باشد. از مقایسه روش های مختلف می توان نتیجه گرفت که مدل فازی به دلیل سازگاری با ساختار زمین شناسی با واقعیت تطبیق بیشتری داشته و بهترین روش در پتانسیل یابی نفت زایی در محیط gis می باشد.

اندیس آهن کوهین در 54 کیلومتری شمال شهرستان همدان و در حاشیه شمالی زون سنندج- سیرجان واقع شده است. سنگ های دگرگونی (شیست و فیلیت) پیکره ی اصلی منطقه را تشکیل می دهند. بر اساس مطالعات کانه نگاری، هماتیت و گوتیت کانه ی اصلی این اندیس است. عمده ترین بافت هایی که در هماتیت و گوتیت دیده می شود بافت های برشی، جانشینی، خردگی، آتول، باقیمانده، حاشیه واکنشی، پرکننده فضای خالی است. پیریت نیز فـاز سولفیدی غالب در این اندیس بشمار می آید که زمانی بوجود می آید که ماگما از گوگرد اشباع بوده، و محیط حالت احیایی داشته است. از جمله کانی های دیگری که همراه با گوتیت و هماتیت به چشم می خورند می توان به مگنتیت، مالاکیت وکالکوپیریت اشاره کرد. بررسی های آماری داده های زمین شیمیایی نشان می دهد که بیشترین همبستگی fe2o3 با mgo , cr ,th,al2o3 بوده است. آهن با سایر اکسیدهای اصلی همبستگی منفی نشان می دهد. همبستگی fe2o3 با ni,ag,co ,srنیز منفی می باشد. مطالعه توزیع عناصر نادر خاکی نشان می دهد که اندیس کوهین از نظر rees چندان غنی نمی باشد. نمودارهای عنکبوتی رسم شده یک سیر نزولی و یکنواخت را همراه با آنومالی های خاصی از ce نشان می دهدتحلیل پارامترهای محاسبه شده برای rees نشان می دهد که سیالات موثر در کانه زایی عمدتاً منشا ماگمایی داشته و طی فرآیندهای تفریق و تبلور توده های آذرین عمقی به صورت یک فاز سیال آهن دار تشکیل و تزریق آن درون سنگ های آذرین و دگرگونی پیدایش آهن را به دنبال داشته است. طبق الگوی پراکندگی عناصر نادر خاکی، این اندیس با کانسارهای تیپ هیدروترمال و اسکارنی قرابت داشته و جز کانسارهای تیپ iocg طبقه بندی شده اند.