نام پژوهشگر: راضیه زارع کلاته عباس

صور خیال در شعر سید حسن حسینی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان خراسان شمالی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  راضیه زارع کلاته عباس   حسن بساک

شعر به عنوان یک هنر شناخته می شود و آنچه موجب تقویت جنبه هنری آن می شود،استفاده بجا و ماهرانه شاعر از عناصر تصویر ساز است.کاربرد خیال و عناصر تصویر ساز ،وجه تمایز زبان شعر را از دیگرگونه های زبانی فراهم می سازد.شاعر با استفاده از فضاسازی و تصویر آفرینی با کمک تشبیه،استعاره، کنایه و... به واژه ها معنی و مضمونی تازه می بخشد، این کار سبب می شود، واژه ها کاربرد طبیعی خود را از دست داده و معنای اصلی یا حقیقی خود را در کلمات روزانه نداشته باشند. از آنجا که تصویری بودن یا نبودن شعر، یکی از میزان های سنجش آن محسوب می شود، پرداختن به این امر،در نقد ادبی امروز رایج می باشد، بر این اساس شعر «سید حسن حسینی» از نظر تصاویر شعری و بیان هنری، مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد تا میزان کاربرد صور خیال در شعر او مشخص گردد. در این تحقیق هر یک از صور خیالِ تشبیه به لحاظ(ادات و وجه شبه)؛ طرفین تشبیه به لحاظ (حسی و عقلی)، (مفرد،مقید،مرکب)؛ وجه شبه به لحاظ(تحقیقی، تخیلی) ؛(مفرد،متعدد،مرکب)؛ بررسی موضوعی مشبه و مشبه به- استعاره به لحاظ ذکر یا حذف ملایمات طرفین(مصرحه،مکنیه، مرکب) ؛جامع به لحاظ( تحقیقی، تخییلی )؛ بررسی عناصر سازنده مستعار له و مستعار منه- سمبل به لحاظ خاستگاه مظهر( مشبه به)- مجاز به لحاظ انواع علاقه - کنایه به لحاظ دلالت مکنی به، به مکنی عنه(موصوف، صفت ،فعل)؛ وضوح و خفا(تلویح،ایماء رمز،تعریض)، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و نتایج به صورت جدول و نمودار ارایه شده است. به طور خلاصه می توان گفت: تصاویر شعر حسینی ساده، عینی، ملموس و قابل درکند.آفرینش تصویر با استفاده از تشبیه بیش از سایر صور خیال در شعر او دیده می شود، پس از آن به ترتیب استعاره، کنایه، مجاز و سمبل در حوزه تصویر آفرینی دارای بسامد هستند.