یکی از نزدیک ترین و ملموس ترین پدیده های اسرارآمیز جهان خلقت، راز مرگ و زندگی است. اندیشمندان و پژوهش گران مختلف، از منظر علم، عقل و دین آثار فراوانی را در این خصوص خلق نموده اند؛ اما هیچ کدام نتوانسته اند به ماهیت آن دست یابند. مرگ و زندگی از جمله مقولاتی است که مکاتب مختلف الهی و غیرالهی درباره آن به اظهار نظر پرداخته اند؛ خداوند در قرآن کریم به روند خلقت موجودات، به ویژه انسان، اشاره نموده و توضیحات گزارش گونه و آگاهی دهنده ای را مطرح کرده است. اما از مطالعه هیچ آیه ای نمی توان به ماهیت حیات پی برد. در قرآن آمده است که حیات هر موجودی به دست خداوند است و او بر همه مراحل زندگی موجودات، چه در ابتدای حیات و چه در روند تکامل آن، اشراف دارد. مرگ نیز همانند حیات دارای رمزواره های ناگشوده است. یکی از مقولات فهمیده شده در مورد این دو پدیده، آن است که از قانون های آفرینش بوده و در پیدایش آن ها نظم خاصی وجود دارد. مرگ در آینه احادیث، شستشوی چرک و کثافات، و انتقال از نشئه ای به نشئه دیگر تعبیر شده، و به انواع مرگ نباتی، حیوانی و انسانی تقسیم می شود. هرچند در بعضی از آیات قرآن، خداوند گرفتن جان را به خود نسبت می دهد، اما این به معنای تدبیر خداوند و مدیریت او در پدیده مرگ موجودات می باشد، و در حقیقت این کار توسط مأموران او صورت می گیرد. ترس از مرگ، واقعیتی است که همواره انسان ها با آن دست به گریبان بوده اند. علت ترس از مرگ، سوالی است که از زبان بزرگان دین و در احادیث متعدد به آن جواب داده شده، و علت های مختلف این پدیده به شکل طبقه بندی شده مورد بررسی قرار گرفته است. آگاه نبودن انسان از زمان مرگ خود، قدری از این هراس می کاهد، و گرنه آگاهی انسان از اجل خود، انگیزه ای برای زندگی او باقی نمی گذاشت، و چه بسا از ترس مرگ، پیشاپیش قالب تهی می نمود.