نام پژوهشگر: حافظ ناصر عبدالعزیز

الاسرائیلیات فی التفسیر معاییر و نماذج
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1382
  حافظ ناصر عبدالعزیز   محمد هادی معرفت

این نوشتار، ضمن بررسی معیارهای صحیح تفسیر و اصول کلی حاکم برآن، به ورود اسرائیلیات یا همان احادیث جعلی و انحرافی به منابع تفسیری و تأثیر آن ها بر روند صحیح تفسیر اشاره کرده و راه های تشخیص اسرائیلیات در تفسیر قرآن و نمونه هایی از آن ها را بیان می کند. نویسنده در چهار فصل به تبیین این موضوع پرداخته است. وی در فصل اول از پژوهش خود ضوابط کلی حاکم بر تفسیر قرآن کریم را بررسیده و ضمن بیان مفهوم تفسیر از جهت لغوی و اصطلاحی، نیاز به تفسیر، پیدایی تفسیر و مراحل تطوّر آن، وضعیت تفسیر در عصر پیامبر اسلام(ص) ، نمونه هایی از تفاسیر ارائه شده از رسول خدا(، نمونه هایی از تفسیر در دوران صحابه و تابعین، روند تفسیر قرآن در عصر صحابه و تابعین و همچنین ویژگی های مکتب تفسیری اهل بیت( را شرح می دهد. او در این فصل همچنین با اشاره به عصر تدوین تفسیر و روش های تفسیری موجود از صدر اسلام تا عصر کنونی، مقدمات تفسیر و شرایط مفسر و علوم مورد نیاز یک مفسر را مطرح و علت اختلاف در تفاسیر را بررسی می کند. در فصل دوم تاریخچه ورود اسرائیلیات که حاصل آموزه های انحرافی تورات و انجیل تحریف شده است، ارائه کرده و به اقسام اسرائیلیات، علت گسترش آن ها در تفاسیر و روایات، موضع گیری قرآن و اهل بیت( نسبت به اسرائیلیات، موضع گیری صحابه در قبال آن، آثار منفی اسرائیلیات درآموزه های اسلامی و معرفی معروف ترین مروجان اسرائیلیات، مانند کعب الاحبار و ابوهریره می پردازد. فصل سوم به معیارهای کشف اسرائیلیات اختصاص دارد و نویسنده قرآن کریم، سنت، علم قطعی، عقل سلیم و تاریخ از مهم ترین ملاک های احادیث جعلی و انحرافی بر می شمارد. در فصل چهارم نمونه هایی از ورود اسرائیلیات همچون افسانه غرانیق و تحریف برخی قصه های پیامبران و خلقت آدم بیان شده است.