تشکیل خانواده یک نیاز حیاتی انسان است که تأمین اهداف و مقاصد پنهان و آشکار آن نیازمند بهره مندی از یک راهنمایی دقیق و جامع می باشد. پژوهش حاضر کوشیده است تا ابعاد گوناگون این مسأله را در پرتو آیات قرآن و روایات معصومین( مورد بررسی قرار دهد. ازدواج، اهداف متعددی را تأمین می کند؛ خودکفایی و استقلال، آسایش و آرامش، تأمین نیازهای جنسی، بقای نسل، تکامل، سلامت و امنیت اجتماعی، عشق و محبت، و تعاون در اطاعت و عبادت، از جمله اهدافی هستند که آیات و روایات به آن اشاره دارد. آموزه های اسلامی تأکید بسیاری بر تحقق ازدواج میان زن و مرد داشته و تجرد را مورد نکوهش قرار داده است. افراد مجرد اثر کمتری در فعالیت های مثبت اجتماعی دارند، و تجرد همچنین موجب افزایش انحرافات رفتاری و جنسی در جامعه می شود. از سوی دیگر، انتخاب همسر باید بر اساس معیارهای خاصی صورت بگیرد؛ سنخیت در ایمان، سنخیت در احصان و پاکدامنی، و همچنین کفو بودن زن و مرد، جزء معیارهای اسلام برای انتخاب همسر است. با آن که اسلام دستورات ساده ای برای ازدواج وضع نموده، اما مشکلات اقتصادی، تشریفات و رسوم غلط ازدواج را برای جوانان بسیار سخت می کند، و این امر می تواند موجب افزایش انحراف ها و اضطراب اجتماعی و تعطیلی امر ازدواج گردد. در آئین اسلام، تأمین نیازمندی های زن به عهده مرد نهاده شده و مهریه نیز به عنوان هدیه ای از سوی مرد و پشتوانه ای برای زن واجب گردیده است. همچنین آئین اسلام برای استحکام بنیان خانواده، وظایفی را برای هر یک از زوجین، و نیز وظایف متقابلی را برای والدین و فرزندان مقرر نموده است. تربیت اخلاقی، تعلیم، تأدیب، آموزش قرآن و احکام دین، و تزویج اولاد از وظایف والدین است. از فرزندان نیز خواسته شده تا با گفتار و کردار نیک با والدین خود روبرو شوند، دستورات ایشان را اطاعت نمایند و نهایت تواضع و فروتنی را نسبت به آنان رعایت کنند.