نام پژوهشگر: حمیدرضا احمدی آشتیانی
حمیدرضا احمدی آشتیانی حسین رستگار
از سال 1999 تا کنون در مقالات متعددی به تولید هپاتوسیت ها از انواع مختلف سلول های بنیادی یا پیش ساز خارج کبدی اشاره شده است. این امر افق وسیعی را برای مطالعات داروشناسی، سم شناسی و همچنین سلول درمانی فراهم نموده است. سال های زیادی است که محققان به دنبال را ه هایی برای کاربردی نمودن سلول های بنیادی برای پیوند بافت و سلول در موارد بیماری و آسیب هستند. اما همچنان انجام تحقیقات بیشتر قبل از فراگیر شدن استفاده از این سلول ها در موارد بالینی ضروری می نماید. از سوی دیگر و همسو با هدف فوق دست یابی به روش هایی که کارایی و بهره تکثیر و تمایز را در سلول های بنیادی افزایش دهد از اولویت های تحقیقاتی در این زمینه به شمار می روند. شرایط اکسید و احیا سلول نقش های محوری در روند تکثیر، تمایز، بقا و عملکرد طبیعی سلول ها به عهده دارد که در این بین سیستم گلوتاتیون و گونه های فعال اکسیژن دو عامل اصلی در تعیین و تغییر وضعیت این شرایط می باشند. همچنین سلول های کبدی محل اصلی تولید گلوتاتیون بوده و بعلت نوع عملکرد بیشترین تقابلات را با رادیکال های آزاد داشته و سیستم گلوتاتیون در آنها نقش کلیدی تری را به عهده دارد. بنابراین در این مطالعه سعی شده که وضعیت شاخص استرس اکسیداتیو، سیستم گلوتاتیون و همچنین وضعیت اکسید و احیا گلوتاتیون در سلول های مزانشیمال مشتق از مغز استخوان قبل از القا تمایز، پس از شروع تمایز، در طی مراحل مختلف تمایز به سلول های کبدی و همچنین در سلول های کبدی حاصل بررسی شود و علاوه بر آن تاثیر کاهش و همچنین تقویت گلوتاتیون را بر تکثیر، شاخص های تمایزی، سیستم گلوتاتیون و شاخص استرس اکسیداتیو در وضعیتی مشابه حالت قبل مورد مطالعه قرار داده شد. در تکمیل طرح عواملی چون cox-2، inos و برخی اینترلوکین ها در همان شرایط ذکر شده مطالعه شدند. بدین منظور نمونه مغز استخوان تهیه و پس از جدا سازی سلول های بنیادی مزانشیمال و تایید آنها با فلوسایتومتری مطالعات آغاز گردید بدین ترتیب که قبل از القا تمایز وضعیت گلوتاتیون اکسید، گلوتاتیون احیا، گلوتاتیون تام، گلوتاتیون ردوکتاز، گلوتاتیون پراکسیداز، ros و cox-2، inos و برخی اینترلوکین ها در شرایط طبیعی، تخلیه کامل گلوتاتیون، تخلیه نسبی گلوتاتیون، تقویت کامل گلوتاتیون و تقویت نسبی گلوتاتیون با آزمایشات بیوشیمیایی بررسی گردیدند و پس از القا تمایز به سمت سلول های کبدی همین نوع مطالعات در روند تمایز و در بازه های زمانی بلافاصله،7 و 14روز پس از شروع تمایز نیز انجام پذیرفت. وضعیت شاخص های تمایز کبدی همچون آلبومین، آلفا فیتو پروتئین و 19ck در شرایط مختلف مذکور با تکنیک rt-pcr ارزیابی گردیدند.