ادبیات مقابله‏ای ، یکی از شاخه‏های نوظهور تحقیقات ادبی است که در آن مطالعات درزبانی بررسی می‏شود. در قلمرو ادب فارسی همواره شاعران و نویسندگان از میراث شکوهمند گذشتگان بهره برده‏ و آثار ماندگاری از خود برجای گذاشته‏اند. غزل فارسی از برجسته‏ترین گونه‏های اشعار غنایی است که پیشینه‏ی آن حدود هزار سال می‏باشد و تا عصر حاضر نیز ادامه داشته. حافظ شیرازی از توانمندترین شاعران غزل‏سراست که به ابیات غزل استقلال داده و انقلابی در غزل به وجود آورده و همواره بر شاعران بعد از خود اثرگذار بوده است. در دوران سبک بازگشت‏ادبی که تقلید از شاعران گذشته، هنر همه‏ی شاعران به حساب می‏آمد و تقلید بر سراسر این دوره حکمفرما بود، وصال و قاآنی شیرازی از بهترین و موفق ترین شاعران این دوره بودند که تحت تأثیر غزلیات حافظ، اشعاری سرودند. در این پژوهش،با اشاره به جایگاه اشعار وصال و قاآنی، چگونگی اثرپذیری‏های آنها از شعر حافظ، بررسی شده است. تضمین‏ها، اشتراکات در وزن و قافیه و ردیف، واژگان و ترکیبات، مدح در غزل، عشق، فخر، امیدواری به عفو خداوند و مفاهیمی چون ریاستیزی و اعتراضات اجتماعی، زندگی پرستی و اغتنام فرصت و بهارستایی، اندیشه‏های مشترک این پژوهش می‏باشد.این پژوهش در چهار فصل سامان یافته‏است: فصل نخست این تحقیق به ارائه‏ی مقدمه،کلیات، روش‏های تحقیق، ارزش و پیشینه‏ی پژوهشو... اختصاص دارد. بررسی سبک بازگشت ادبی، غزل، روند آن و غزل‏سرایان مشهور، فصل دوم تحقیق حاضر را دربر می‏گیرد؛ علاوه بر آن بررسی روزگار، زندگی و اوضاع اجتماعی این سه شاعر از دیگر بخش‏های فصل دوم است.فصل سوم شامل تحلیل شباهت‏ها و تفاوت‏های غزلیات حافظ و وصال و قاآنی و اثرگذاری حافظ بر شاعران نام برده و موضوعات و مفاهیم مشترک آنهاست.در فصل چهارم از همه‏ی بررسی‏ها و تحلیل‏ها و داده‏های سه فصل نخست، نتیجه گیری شده است. واژگان کلیدی: ادبیات مقابله ای، حافظ، سبک بازگشت، غزل، قاآنی، وصال