نام پژوهشگر: محمدرسول فومنی
محسن ساری منصور وثوقی
در این پژوهش به مطالعه و بررسی عوامل موثر بر بیگانگی اجتماعی جوانان و تبیین و تشریح جدائی ذهنی و عینی افراد جامعه از نظام اجتماعی ایران پرداخته شده است؛ بیگانگی از نظر لغوی به معنای جدایی یک چیز از چیز دیگر و دیگری شدن است. در پژوهش مذکور عوامل موثر بر بیگانگی اجتماعی در دو سطح کلان و خرد تحت تاثیر دو گروه عوامل درون سیستمی و برون سیستمی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. ظهور مسائل و بحران در نظام فرهنگی، مسائل نظامهای تعامل، مسائل و بحرانهای ساختی از جمله عوامل سیستمی کلان بیگانگی اجتماعی در نظر گرفته شده است. موقعیت و وضعیت کنشگر، علت خرد تبیین کننده بیگانگی اجتماعی افراد می باشد. پژوهش حاضر با عنوان «عوامل موثر بر بیگانگی اجتماعی جوانان شهر تهران،1392» بر روی جوانان 15 تا 29 ساله مناطق 22 گانه شهر تهران انجام گرفت. هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر بیگانه شدن نحوه کنش جوانان در تهران بود. برای دستیابی به این هدف، اقدام به ساخت چارچوب نظری نمودیم و بر اساس آن، فرضیه های پژوهش در جهت دستیابی به هدف پژوهش تنظیم شدند. جامعه آماری پژوهش حاضر را جوانان 15 تا 29 ساله تهرانی در سال 1392 تشکیل داد که براساس برآورد های حاصل از اطلاعات موجود در مرکز آمار ایران که حاصل از سرشماری سال 1390 می باشد، این تعداد برابر 4657716 نفر بود. از این میان با استفاده از فرمول کوکران 375 نفر به عنوان نمونه مورد بررسی و از طریق نمونه گیری چندمرحله ای از مناطق جغرافیایی شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تهران انتخاب شدند. سپس با استفاده از ابزار پرسشنامه، اطلاعات میدانی جمع آوری و در آزمون فرضیه های پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. روش جمع آوری اطلاعات پیمایشی بوده و از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی با ساخت مدل سنجش، روابط بین متغیرهای پژوهش مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از این پژوهش به شرح زیر می باشد : عدم اعتماد اجتماعی یک عامل موثر بر بیگانگی اجتماعی جوانان می باشد،که از تأثیر نسبتاً بالایی برخوردار است. همچنین یافته های تحقیق نشان می دهد ضعف نظام اقتصادی یک عامل موثر بر بیگانگی اجتماعی جوانان می باشد، که از تأثیر بالایی برخوردار است. یافته ها نشان می دهد که ضعف ساختار در موقعیت اجتماعی یک عامل موثر بر بیگانگی اجتماعی جوانان می باشد، که از تأثیر نسبتاً بالایی برخوردار است.نتایج این تحقیق نشان می دهد که تضعیف تعهد جمعی یک عامل موثر بر بیگانگی اجتماعی جوانان می باشد، که از تأثیر متوسطی برخوردار است.همچنین گرایش به استفاده از رسانه های بیگانه یک عامل موثر بر بیگانگی اجتماعی جوانان می باشد، که از تأثیر نسبتا بالایی برخوردار است.ضعف در دینداری یک عامل موثر بر بیگانگی اجتماعی جوانان می باشد، که از تأثیر متوسطی برخوردار است.بر طبق یافته های این پژوهش عدم پای بندی کنشگر به ارزش های هنجاری یک عامل موثر بر بیگانگی اجتماعی جوانان می باشد، که از تأثیر پائینی برخوردار است.فردگرایی خودخواهانه یک عامل موثر بر بیگانگی اجتماعی جوانان می باشد، که از تأثیر متوسطی برخوردار است.یافته های این پژوهش نشان می دهد عدم رضایت اجتماعی یک عامل موثر بر بیگانگی اجتماعی جوانان می باشد،که از تأثیر متوسطی برخوردار است.از نتایج دیگر تحقیق مشخص شدن بی هنجاری به عنوان رایج ترین گونه بیگانگی در میان جوانان است.یافته های این پژوهش همچنین بر وضعیت یکسان پدیده بیگانگی اجتماعی در بین دختران و پسران جوان تاکید دارد. واژگان کلیدی : بیگانگی، جوانان، تحلیل سلسله مراتبی.