با توجه به اهمیت و جایگاه عربستان سعودی در مناسبات منطقه ای و بازتاب سیاست خارجی این کشور در منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، در این پژوهش تلاش شده است تا عوامل موثر بر سیاست خارجی عربستان سعودی میان سال های 2001 تا 2012 مورد بررسی قرار گیرد. این پژوهش با این پرسش آغاز گردید که چه عواملی بر سیاست خارجی عربستان سعودی در میان سال های 2001 تا 2012 تأثیرگذار بوده اند؟ در پاسخ به این سوال عنوان شده است که عربستان سعودی از وهابیت، حج و حرمین شریفین در رابطه با کشورهای اسلامی، از نفت و ژئوپلیتیک در رابطه با غرب، به عنوان ابزاری هایی در سیاست خارجی در جهت گسترش نفوذ و افزایش امنیت خود در فاصله میان سال های (2001 تا 2012) بهره جسته است. روش تحقیق مورد استفاده در نگارش این پژوهش از نوع تحلیلی- توصیفی بوده است. در این پژوهش ابتدا به تبیین عوامل تاثیرگذار در سیاست خارجی عربستان پرداخته شده و پس از آن تاثیر این عوامل ابتدا در رابطه با کشورهای اسلامی و پس از آن در رابطه با ایالات متحده، مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی این عوامل نشان از این دارد که سیاست خارجی عربستان سعودی در سال های پس از حوادث یازدهم سپتامبر، معطوف به بسط نفوذ و بیشینه نمودن امنیت بوده است. در رابطه با کشورهای اسلامی عربستان کوشیده است تا با استفاده از موقعیت حرمین شریفین و حج خود را به عنوان رهبر جهان اسلام مطرح نموده و از آیین وهابیت در جهت جلوگیری از نفوذ و قدرت یابی رقبای منطقه ای خود بهره گیرد. نفت و ژئوپلیتیک نیز دو عاملی بوده اند که سبب اهمیت یافتن عربستان در سطح بین المللی گردیده است. عربستان سعودی با قرار گرفتن در منطقه نفت خیز خلیج فارس و صادراتی بیش از هشت میلیون بشکه نفت در روز و دارا بودن بالاترین ظرفیت اضافی تولید، توانسته است مبدل به متحد نزدیک ایالات متحده در منطقه خلیج فارس گشته و از این طریق بر ضریب امنیتی خود بیفزاید.

این نوشتار، با استناد به سیاست های راهبردی و اجرایی امیرالمومنین علی(ع) جایگاه بنیان های نظری و عملی قدرت نرم در اندیشه سیاسی امام علی(ع) را مورد بررسی قرار می دهد. با توجه به این که مبحث قدرت نرم که در اوایل دهه 1990 توسط جوزف نای در اندیشه لیبرالیسم مطرح شد بر اساس مبانی سکولاریستی قابلیت تفسیر و تحلیل را دارد لذا مولفه ها و لوازم تحقق قدرت نرم در حکومت اسلامی با استناد به رهیافت امیرالمومنین علی(ع) به مثابه تجسم عینی کتاب خدا و سنت پیامبر(ص) مورد تفسیر و تحلیل قرار می گیرد تا ماحصل این مباحث، وجوه تمایز قدرت نرم غربی و قدرت نرم اسلامی را نمایان کند.