نام پژوهشگر: بهروز یدالله پور

کارکرد عفاف در رشد وتعالی اخلاقی انسان از منظر قرآن وحدیث
پایان نامه سایر - دانشکده علوم حدیث - دانشکده علوم قرآنی قم 1392
  سیده مریم حسینی   مرتضی خرمی

عفاف حالتی درونی است که انسان را از حرام و گناه باز می دارد و او را به مراتب والای انسانیت رهنمون می-گرداند علاوه بر نقش ممتاز عفاف در سلوک فردی انسان به سوی مقصد آفرینش، آنچه می تواند یک جامعه را از خطر سقوط اخلاقی و سلط? فرهنگی بیگانگان مصون نگه دارد، ترویج و اشاع? فرهنگ عفاف و تبیین ابعاد گوناگون آن می باشد. به همین جهت، پرداختن به بحث عفاف وکارکرد آن در رشد و تعالی اخلاقی انسان، از اهمیت و ضرورت ویژه ای برخوردار است. با عنایت به اینکه در آیات قرآن کریم و روایات معصومین(علیهم السلام) به مقول? عفاف و ابعاد گوناگون آن اشاره شده، این پژوهش در صدد است به روش تحلیلی ـ توصیفی، کارکرد عفاف را در رشد و تعالی اخلاقی انسان از منظر قرآن و حدیث مورد بحث و بررسی قرار دهد. «عفاف» در آموزه های اسلامی از جایگاه بسیار والایی برخوردار است و همواره از آن به عنوان قوی ترین نیروی تعدیل غرایز و شهوات انسانی یاد می شود. سجایای بلند اخلاقی و روحانی انسانی ایجاب می کند تا ضرورت و اهمیت رعایت عفاف برای رشد وتکامل اخلاقی، در فضایی آکنده از نور و پاکی و حیا جلوه کند و اعتلاء بخش آدمی باشد. آنچه که أغلب از مفهوم«عفاف» به ذهن متبادر می شود، استعمال این واژ? در معنای خاص مانند، عفت جنسی و یا حوز? خاصی از شهوت می باشد که این طریق استعمال از قبیل استعمال کل در جزء آن است. در حالیکه درکاربردهای قرآنی، عفاف دامن? وسیع و گسترده ای از رفتار وکردار انسان را در برمی-گیرد. و رعایت آن اختصاص به جنس خاصی ندارد. از ابعاد مختلف عفاف می توان، عفاف در کردار، گفتار و اندیشه را بازشمرد. چشم پوشی از نگاه حرام، پوشش مناسب، اعتدال در زینت و آرایش، میانه روی در خوراک و عفت در فقر و غنا از ابعاد مختلف عفاف در کردار بوده و پرهیز از کلام لغو و اندیش? حرام، عفت در گفتار و اندیشه را تشکیل می دهد. و هم? این ها نیاز بشر در مسیر کمال است که در این پژوهش بدان پرداخته شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که عفاف از بزرگترین فضایل انسانی است و قرار گرفتن در سیر الی الله و مسیر تقوا بدون آراسته بودن به صفت بازدارند? عفاف ممکن نخواهد بود. بنابراین رعایت این اصول موجبات رشد و تعالی اخلاقی انسان را فراهم نموده و انسان را به قل? رفیع فضایل الهی و انسانی رهنمون خواهد ساخت.