مانا سعیدی منش مهرزاد مصباح
هرچند واکسن های خوراکی مزایای بسیاری نسبت به سایر روش های واکسیناسیون در ماهی دارند، تجزیه آنتی ژن های واکسنی در لوله گوارش و کاهش جذب این آنتی ژن ها به وسیله بافت لنفاوی ضمیمه روده ماهی مانع توسعه مناسب این روش شده است. اخیراً از نانوذرات پلیمری طبیعی خواص محافظت و انتقال داروهای گوارشی گزارش شده است، لذا در این تحقیق نانوکیتوزان به روش شیمیایی از کیتوزان تولید شده، اندازه و شکل آن مشخص و اثر آن به عنوان ادجوان خوراکی به همراه باکترین آئروموناس هیدروفیلا ارزیابی گردید. 360 قطعه ماهی کپور معمولی (67/4±5/46 گرم) به 4 گروه مساوی در سه تکرار تقسیم شدند. تیمار اول و دوم به ترتیب با باکترین خوراکی آئروموناس هیدروفیلا و باکترین خوراکی به همراه نانوکیتوزان ایمن شدند، تیمار 3، خوراک حاوی نانوکیتوزان دریافت نمود و تیمار 4 فقط خوراک معمولی دریافت کرد. تغذیه با خوراک های تجربی در روزهای 1 تا 5 و 20 تا 25 انجام گرفت. از ماهی ها در روزهای 25، 40 و 55 خونگیری انجام شده و عیار آنتی-بادی ضد آئروموناس هیدروفیلا بین تیمارها در این مراحل نمونه گیری به روش میکروآگلوتیناسیون باکتریایی انجام گرفت. بعد از آخرین مرحله نمونه گیری ماهی های هر تیمار با باکتری زنده آئروموناس هیدروفیلا چالش داده شدند و تلفات به مدت 10 روز ثبت و درصد تلفات بعد از چالش بین تیمارها مقایسه گردید. نتایج نشان داد که تیتر آنتی بادی ضد آئروموناس هیدروفیلا در مرحله اول و دوم نمونه گیری در تیمارهای 1 و 2 افزایش معنی-داری نسبت به تیمار کنترل داشت (05/0p<). هر چند در مرحله سوم نمونه گیری تفاوت معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد (05/0p>). همچنین تفاوت معنی داری بین عیار آنتی بادی بین تیمار یک و دو در مراحل اول و دوم نمونه گیری مشاهده گردید (05/0p<). تلفات بعد از چالش تحت تاثیر ایمن سازی خوراکی ماهی ها با باکترین آئروموناس هیدروفیلا و نانوکیتوزان قرار نگرفت و تفاوت معنی داری بین تلفات بعد از چالش بین تیمارها مشاهده نشد (05/0p>). لذا می توان نتیجه گرفت که هرچند ایمن سازی خوراکی ماهی کپور معمولی با باکترین آئروموناس هیدروفیلا بر عیار آنتی بادی ضد این باکتری موثر است، ولی محافظت کافی در برابر عفونت با این بیماری ایجاد نمی نماید، از طرفی علی رغم عدم تاثیر نانوکیتوزان اضافه شده به باکترین در محافظت ماهی در برابر عفونت با باکتری آئروموناس هیدروفیلا، این ماده بر عیار آنتی بادی ضد این باکتری تاثیر داشته است.
