مقدمه و هدف بیش از 90% سرطان های سر و گردن کارسینوم سلول های سنگفرشی هستند. سرطان سر و گردن ششمین سرطان شایع در جهان است و چون اکثر بیماران در مراحل پیشرفته بیماری شناسایی می شوند ، میزان بقا این بیماران علیرغم پیشرفتهای درمانی بهبود چندانی نداشته است. لذا تشخیص زود هنگام در بهبود پیش اگهی آن تاثیر بسزایی دارد. در سالهای اخیر شناسایی مارکرهای مولکولار در مایعات بدنی به ویژه در نمونه‏های بزاقی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است.ماتریکس متالو پروتئینازها مارکرهایی هستند که در مطالعات مختلفی نقش آنها در تهاجم ومتاستاز سرطان ها نشان داده شده است. هدف از اجرای این مطالعه مقایسه سطح سرمی و بزاقی mmp -2,9 دربیماران با افراد سالم ،بررسی ارتباط سطح سرمی با سطح بزاقی هر مارکر و همچنین بررسی ارتباط این مارکرها با پارامترهای بالینی و هیستوپاتولوژیکی بود مواد و روشکار 20 نفر مبتلا به scc سر و گردن مراجعه کننده به بیمارستان امید و قائم مشهد که بیماری آنها از طریق هیستوپاتولوژی ثابت شده و هنوز هیچ درمانی دریافت نکرده بودند و 20 نفر سالم داوطلب در معاینات سلامت رانندگان و داوطلبین اهدای خون پس از کسب رضایت آگاهانه وارد مطالعه شدند. نمونه های بزاقی و خونی جمع اوری گردید، سرم جداسازی شده و نمونه ها در دمای منفی 80 درجه سانتی گراد نگهداری شدند. سپس غلظت سرمی و بزاقی mmp-2,9 در نمونه ها با تکنیک ساندویچ الایزا اندازه گیری شد. اطلاعات وارد نرم افزار spss( نسخه 16) شده و آنالیز با استفاده از آزمون t_test یا من ویتنی انجام گرفت که سطح معنی داری در تمام آزمون ها 05/ 0 بود. یافته ها طبق نتایج این مطالعه سطح سرمی mmp-9 در گروه بیماران به صورت معنی داری بالاتر از افراد سالم بود. (001/0>p ) غلظت بزاقی mmp-9 علی رغم بالاتر بودن در گروه بیماران تفاوت معنی داری در دو گروه مطالعه نداشت (736/0p=) اما مرتبط با درجه هیستوپاتولوژیکی تومور بود (045/0=p). غلظت سرمی وبزاقی mmp-2 درگروه بیماران و افراد سالم تفاوت معنی داری نداشت. (به ترتیب (283/0(p=.(764/0(p= سطح سرمی و بزاقی هر دو پروتئین ارتباط مستقیمی در گروه بیماران داشت (به ترتیب برای mmp-2 و mmp-9 (011/0=p)، (046/0=(p. اما این ارتباط در گروه کنترل مشاهده نشد. (به ترتیب برای mmp-2 و ) mmp-9064/0=p)، (628/0=p) نتیجه گیری: باتوجه به اینکه غلظت سرمی mmp-9 به میزان قابل توجهی در گروه بیماران بالاتر از افراد سالم بود، در صورتیکه در مطالعات دیگر نیز این نتیجه تایید شود غلظت mmp-9 سرمی می تواند مارکر مناسبی جهت تشخیص در بیماران سرطانی باشد. باتوجه به کمبود مطالعات در مورد غلظت بزاقی و سرمی mmp-9 و mmp-2 در بیماران سرطانی نیاز به مطالعات گسترده تر در این زمینه وجود دارد.