مقدمه: مولتیپل اسکلروزیس(ms) یک بیماری خود ایمن است و شایع ترین اختلال ناشی از التهاب در دستگاه عصبی مرکزی می باشد . در این بیماری، تخریب میلین آکسون ها وجود دارد و پلاک های متعدد در مغز و نخاع ایجاد می شود. به دلیل اینکه آکسون ها در تمام مغز و نخاع گسترده شده اند، ضایعات گسترده می توانند باعث ایجاد علایم و نشانه های مختلف نورولوژی و روانی شوند . هدف از این مطالعه، بررسی ارتباط بین تغییرات ماده خاکستری مغز با اختلال شناختی در بیماران مولتیپل اسکلروزیس می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه تحلیلی مقطعی که در سال 92-1391 صورت گرفت با پرسشنامه اختلال شناختی mini mental status examination که حاوی 11 سوال بود، به بررسی شدت اختلال عملکرد شناختی پرداخته شد. همچنین، معیارهای آتروفی مغزدرآخرین mri مغز بیماران مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج بدست آمده با استفاده از آزمون آنالیز واریانس (anova)، t-test و آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن تجزیه و تحلیل شد. نتایج: بر اساس این پژوهش، بین میانگین نمره اختلال عملکرد شناختی و شدت اتساع بطن های جانبی و بطن سوم و شدت آتروفی جسم پینه ای رابطه معناداری بود. همبستگی معکوس و معناداری بین نمره اختلال شناختی و فاصله دو هسته دم دار وجود داشت. این همبستگی، هم در زنان هم در مردان مشاهده شد اما این همبستگی از بعد از 5 سال از شروع بیماری و در سنین 49-35 سال شروع می شود. با در نظر گرفتن جنسیت و سن و طول مدت بیماری، رابطه ی بین میانگین نمره اختلال شناختی و شدت اتساع بطنهای جانبی و بطن سوم، به جنسیت، سن و طول مدت بیماری بستگی نداشت.ولی رابطه بین میانگین نمره اختلال شناختی و شدت آتروفی جسم پینه ای در مردان و در گروه سنی 49-35 سال مشاهده نشد.. نتیجه گیری: بین اختلال شناختی و شدت آتروفی جسم پینه ای، شدت اتساع بطن های جانبی و بطن سوم رابطه معناداری وجود دارد. و همبستگی معکوس و معناداری بین اختلال عملکرد شناختی با فاصله دو هسته دم دار وجود دارد. کلمات کلیدی: مولتیپل اسکلروزیس، اختلال عملکرد شناختی، بطن های جانبی، بطن سوم، فاصله دو هسته دم دار، جسم پینه ای.